بزرگنمايي:

بازاریابی و سیاست- ویروس کرونا؛ نامی که در دو ماه گذشته بیشتر از هر اسم دیگری شنیده‌اید. همچنین اگر روزانه اخبار دنیای تکنولوژی را دنبال کرده باشید، صدها خبر مختلف در رابطه با تاثیرات منفی این ویروس بر دنیای تکنولوژی نیز به چشمتان خورده است. از لغو شدن چندین رویداد و کنفرانس مهم سالانه تا تاخیر در عرضه گوشی‌هایی که 11 ماه برایشان انتظار کشیده‌ایم، همگی از تاثیرات این ویروس کوچک و کشنده بر دنیای تکنولوژی هستند. در این مقاله سعی کردیم تا تاثیرات ویروس کرونا بر این صنعت را بررسی کنیم. با دیجیاتو همراه باشید.

کاهش تولیدات فناوری

چین؛ کارخانه دنیا. اگر بخواهید تولیدات فناوری را فلج کنید، بهتر است کارخانه آن را از پا بیندازید. ویروس کرونا هم دقیقا همین کار را کرده و از چین شیوع پیدا کرد. این ویروس کار خود را از ووهان آغاز و در مسیر خود به کشورهای دیگر، همه چیز را تعطیل کرد. مهم‌ترین بازاری را هم که به تعطیلی کشاند، بازار موبایل و گوشی هوشمند بود.

برای مثال بگذارید از تاثیرات این ویروس کشنده بر با ارزش‌ترین کمپانی دنیا بگوییم. اپل به دلیل تعطیلی بزرگترین کارخانه مونتاژ کننده محصولاتش (فاکسکان) و همچنین نبود نیروی کافی در خطوط تولید و در نهایت کاهش تقاضا در چین، ضرر هنگفتی دید؛ آن قدر هنگفت که مجبور شد به سهام‌داران اعلام کند، درآمد‌های فصل اول و دوم، کمتر از پیش‌بینی‌هایی است که تحلیلگران بازار انجام داده‌اند.

این داستان گوشی‌های نو و جدید بود. اوضاع برای قطعات یدکی آیفون و دیگر محصولات اپل هم به همین وخامت و شاید حتی بدتر باشد. البته فاکسکان گفته تا پایان ماه جاری میلادی (مارس)، دوباره به همان سرعت تولید قبل بر می‌گردد. در طرف دیگر این طیف، غول چینی قرار دارد. هواوی به خودی خود درگیر مشکلات بسیاری است؛ مشکلاتی که عمده مقصر آن، دولت آمریکاست. با این حال این کمپانی به تمامی سهام‌داران خود اعلام کرده عرضه محصولات به بازار در سال 2020، با 20 درصد کاهش روبرو می‌شود.

همه‌چیر طبق برنامه پیش می‌رفت تا این که ویروس کرونا از راه رسید و عرصه را بیش از پیش برای این کمپانی تنگ کند. به همین دلیل، هواوی اعلام کرده است که چشم‌انداز سال جاری میلادی، شاید از چیزی که انتظار داشت نیز بدتر باشد. البته هواوی در این کارزار تنها نیست؛ اوپو، شیائومی و دیگر کمپانی‌های غیر چینی نیز به همراه هواوی در سراشیبی قرار دارند.

البته باید بگوییم که اوپو کمی عاقلانه عمل کرده و بخشی از تولیدات خود را به جایی خارج از خاک چین منتقل کرده بود. به همین دلیل، به اندازه هواوی، درگیر تبعات ویروس کرونا نشده است. شیائومی اما بومی بودن را دوست داشته و همین علاقه بیش از حد باعث شد تا ضربه بزرگی بخورد. این کمپانی انتظار دارد در گزارش مالی فصل اول خود، شاهد غافلگیری‌های بی‌شماری باشد.

ویروس کرونا پس از از کار انداختن کارخانه کره زمین، به سراغ نزدیک‌ترین کشوری رفت که تکنولوژی را بسیار دوست دارد؛ کره جنوبی. این کشور خانه چندین کمپانی بزرگ حوزه تکنولوژی است که دست کمی از همتایان آمریکایی یا چینی خود ندارند. حتما پیشتر در دیجیاتو خوانده‌اید که دو کمپانی سامسونگ و ال جی به دلیل مبتلا شدن کارمندان کارخانه‌هایشان در شهر گومی، چندین بار تعطیل شده و برخی از این کارخانه‌ها نیز برای مدت نامعلومی تعطیل شده‌اند.

سامسونگ سعی کرده تا با ویروس کرونا مقابله کرده و تولیدات خود را به جایی خارج از کره جنوبی منتقل کند؛ ویتنام که همواره از آن به عنوان کفاشی دنیا یاد می‌شود، شاید به زودی به یکی از مراکز تولید محصولات الکترونیکی هم تبدیل شود. در نتیجه، شاید این ویروس منحوس، ناخواسته کمکی به اقتصاد این کشور هم کرده باشد. چند روز پیش اما گزارش از IDC منتشر شد که خبر از کاهش 10.6 درصدی بازار گوشی هوشمند می‌داد. بازار چین هم با 40 درصد، بیشترین ضرر را از ویروس کرونا می‌بیند. داستان اما به گوشی هوشمند ختم نمی‌شود.

ویروس کرونا قربانی‌های دیگری نیز گرفته است. برای مثال می‌توان از اکیلوس نام برد. هدست واقعیت مجازی فیسبوک هم با تاخیراتی در عرضه مواجه شده که ضرر و زیان بسیاری به این شبکه اجتماعی پرحاشیه وارد خواهد کرد. مایکروسافت به عنوان بزرگ‌ترین تولید کننده نر‌م‌افزار دنیا نیز به سهام‌داران هشدار داده است که فروش محصولات مبتنی بر ویندوز و همچنین سخت‌افزارهای سرفیس، همگی با کاهش مواجه هستند و به احتمال زیاد درآمدی کمتر از پیش‌بینی‌های انجام شده به حساب بیل گیتس و شرکا واریز می‌شود.

پس تکلیف ساعت‌ها و اسپیکرهای هوشمند و لپ‌تاپ‌ها چه می‌شود؟ ویروس کرونا به این بازار نیز روی خوش نشان نداده است. شرکت ترندفورس (TrendForce) این بازار را تحلیل کرده و می‌گوید عرضه ساعت‌های هوشمند، با 16 درصد کاهش، تاثیر منفی زیادی از این ویروس جان‌سخت گرفته است. در نتیجه می‌توان گفت که در کنار چینی‌ها، کمپانی‌های دیگر نیز ضربه‌های زیادی از این ویروس خورده‌اند.

با این حال چیزی که چین را از دیگر بازار‌ها متمایز می‌کند، تقاضای بازار داخلی این کشور هم هست. کشور اژدهای سرخ، علاوه بر بر عهده داشتن مسئولیت تولیدات محصولات حوزه تکنولوژی کشورهای دیگر، یکی از بزرگ‌ترین بازارهای جهان را نیز در اختیار دارد. بازار تکنولوژی 5G برای مثال، تاثیر زیادی از این ویروس داشته و نمی‌تواند طبق برنامه، در این کشور پهناور گسترش پیدا کند، چرا که بسیاری از سازندگان کابل‌های فیبر نوری در ووهان واقع شده‌اند.

شاید شرکت‌های خارجی با تاخیر در عرضه محصولاتشان مواجه شوند، اما این تاثیرات کوتاه مدت بوده و پس از گذشت مدت مشخصی، دوباره به حالت سابق بر خواهند گشت. اما اوضاع برای چین اینگونه نیست، زیرا این کشور در ابتدای چرخه تامین محصولا قرار دارد. به همین دلیل با چیدن قطعات پازل در کنار هم، می‌‌توان به این نتیجه رسید که اژدهای سرخ، برای بلند شدن به زمان بیشتری نیاز دارد؛ البته اگر بتواند.

تعطیلی دفاتر و آغاز دورکاری

دورکاری هم عبارتی است که در این مدت زیاد شنیده‌اید. حتی اعضای تحریریه دیجیاتو، ویجیاتو و روزیاتو هم مدتی است دورکاری می‌کنند. علت آن هم شیوع بی‌رویه ویروس کروناست. شرکت‌های زیادی مجبور شدند برای مدتی دفترهای خود را در کشور چین و کشور‌های درگیر با این ویروس (مثل ایران)، تعطیل کنند. برای مثال اپل مجبور شد 42 اپل استور رسمی کشور چین را ببندد؛ البته مدتی است 29 اپل استور از این تعداد دوباره باز شده‌اند.

تعطیلی شرکت‌ها و روی آوردن به دورکاری، مشکلاتی را نیر به همراه خود به بار آورده است. مثلا کمپانی شیائومی به دلیل تعطیلی دفاتر خود اعلام کرده نمی‌تواند بروزرسانی اندروید 10 را مطابق برنامه‌ریزی قبلی منتشر کند. کشور چین را اگر کنار بگذاریم، کشورهای دیگری نیز پیدا می‌شوند که با ویروس کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند. جایگاه دوم کشت و کشتار ویروس کرونا خارج از چین به ایتالیا تعلق دارد و به همین دلیل، اپل این جا هم برخی از اپل استورهای خود را تعطیل کرده و برنامه سفت و سختی برای ضدعفونی کردن این اپل استورها در نظر گرفته است.

گوگل هم به سان همسایه خود، تمامی دفاتر خود در هنگ کنگ و تایوان را تعطیل کرده و به کارمندان گفته است که از خانه کار کنند. ممنوعیت سفر نیز برای بسیاری از کارمندان شکرت‌های بزرگ در نظر گرفته شده تا هر چه بیشتر از شیوع ویروس کرونا جلوگیری شود. برای مثال کارمندان اپل نمی‌تواند به چین، کره جنوبی و ایتالیا سفر کنند و این حکم توسط چندین مقام بلندپایه در کمپانی سیب گاز زده، امضا شده است.

آمریکا هم درگیر این ویروس شده است. ایالت واشنگتن که خانه آمازون و مایکروسافت نیز به شمار می‌رود، بیشترین تلفات ناشی از کرونا را داشته و تاکنون جان 70 نفر در این ایالت گرفته شده است. به همین دلیل مسئولان این ایالت به سرعت وضعیت اضطراری اعلام کرده و به تمامی شرکت‌های بزرگ ابلاغ کردند که ترجیحا از تجمعات بپرهیزند. اپل هم همزمان با اعلام مقامات سانتا کلارا، به تمامی کارمندان خود در اینفینیتی لوپ اعلام کرده است که دورکاری کنند.

چیزی که در این بین شاید بیش از گذشته به چشم بیاید، اهمیت دورکاری است. اگر شرکت‌های بزرگ تاثیرات مثبت دورکاری را ببیند، احتمالا این رویه را برای مدت طولانی‌تری پیش گرفته و فرهنگ دورکاری را وارد شرکت‌های خود کنند. البته تمامی این‌ها منوط به این خواهد بود که بهره‌وری و سرویس‌دهی همانند گذشته پیش برود و از کیفیت کار کارمندان کاسته نشود.

روداد‌های لغو شده

کنگره جهانی موبایل؛ رویداد توسعه‌دهندگان F8 فیسبوک؛ رویداد I/O گوگل؛ ادوبی سامیت؛ کنفرانس بازاریابی فیسبوک؛ این‌‌ها تنها چندین رویداد مهم هستند که این ویروس تعطیل کرده است. مهم‌ترین آن‌ها هم کنگره جهانی موبایل بود که شرکت‌های بزرگی یکی پس از دیگری از شرکت در آن کنار کشیدند تا در نهایت انجمن GSM به این نتیجه برسد که آن را به کل برگزار نکند؛ پس بارسلونا اولین قربانی رویدادی ویروس کرونا لقب گرفت و به نوعی زنگ خطر را به صدا درآورد.

گوگل و فیسبوک هم به سرعت اعلام کردند که سلامت کارمندانشان از اهمیت بالایی برخوردار است و در نتیجه کنفرانس‌های خود را لغو کرده و به شیوه‌های دیگر برگزاری آن فکر خواهند کرد؛ یعنی همان رویداد‌های آنلاین. ادوبی کنفرانس سلانه ادوبی سامیت را کنسل کرد و آن را به صورت آنلاین برگزار می‌کند. در این بین تنها اپل مانده تا تکلیف علاقه‌مندان را روشن کند. این کمپانی هنوز تصمیم نگرفته است که آیا WWDC و رویداد انتهای مارس خود را کنسل می‌کند یا خیر. البته پس از امتناع از شرکت در نمایشگاه SXSW و در نهایت لغو کلی این جشنواره، به نظر می‌رسد که محصولات این کمپانی به صورت آنلاین معرفی شوند. البته کنفرانس‌هایی مانند کنفرانس توسعه‌دهندگان بازی (GDC) لغو نشده، ولی به تعویق افتاده‌اند.

تاثیرات دیگر

تکنولوژی تنها مختص به سخت‌افزار نیست. برای این که تاثیرات ویروس کرونا بر این صنعت را عمیق‌تر درک کنیم، باید نیم‌نگاهی هم به پلتفرم‌های آنلاین بیندازیم و چه پلتفرمی بزرگتر از آمازون. چندی پیش خبر دادیم که آمازون به شدت درگیر حذف محتوای غلط و نادرست در رابطه با ویروس کروناست. برای مثال این فروشگاه آنلاین، تاکنون هزاران محصول تحت نام درمان ویروس کرونا را از سایت خود حذف کرده و در عین حال با قیمت‌های گزاف ماسک‌ها و محلول‌های ضدعفونی کننده نیز مبارزه می‌کند.

فیسبوک و توییتر هم به نوبه خود مشغول جنگ با این ویروس هستند. آن‌ها روزانه هزاران پست با محتوای جعلی در رابطه با کرونا را از پلتفرم‌های خود حذف می‌کنند. حتی فیسبوک تبلیغات خود برای WHO را رایگان کرده تا 2 میلیارد کاربر این شبکه اجتماعی بتواند دسترسی راحتی به منابع درست برای آگاهی از ویروس کرونا داشته باشند.

این‌ها تنها بخشی از تاثیرات ویروس کرونا بر جامعه بزرگ فناوری بوده و قطعا بازار‌های دیگر و بسیاری از کسب و کار‌ها هستند که از گزند این ویروس در امان نمانده‌‌اند. آیا ویروس کرونا روی کسب و کار یا زندگی شما هم تاثیر داشته است؟ نظرات خود را با دیجیاتو در میان بگذارید.