بزرگنمايي:

سیاست و بازاریابی - شهر: رئیس سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران در روزهای بارندگی و سرد سال از وضعیت سفید در گرمخانه های تهران می گوید. او خبر داده است که خدمات رسانی در 22 گرمخانه تهران با دو هزار و 400 تخت به صورت شبانه روزی و با انجام پروتکل بهداشتی انجام می شود و 27 واحد گشت نیز در تهران به صورت شبانه وضعیت بی خانمان ها را رصد می کنند.

به گزارش خبرنگار شهر ، همان اندازه که افزایش بارندگی و سرد شدن هوا برای گروهی خبر خوش است و نعمت، برای گروهی شروع اضطراب و نگرانی از زنده ماندن است.
بی خانمان هایی که شب های سرد زمستان را سرپناهی ندارند جز سقف آسمان و گرمخانه هایی که در سال های اخیر از سوی شهرداری تهران بنا شده تا سرپناهی باشد برای روزهای سرد بی پناهان با این نوید که امسال بی خانمان های تهران می توانند از این خدمات در گرمخانه های بیشتر و به صورت شبانه روزی استفاده کنند.
سید مالک حسینی، رئیس سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران در گفتگو با خبرنگار شهر در همین باره توضیح می دهد: در سال گذشته 16 گرمخانه در سطح تهران وجود داشت که دو گرمخانه برای زنان و 14 گرمخانه برای مردان بود. از مجموع این 16 گرمخانه 8 گرمخانه فصلی و 8 گرمخانه دائمی بودند. گرمخانه های فصلی از آبان ماه فعالیت خود را آغاز می کردند و تا انتهای اردیبهشت ماه سال بعد یعنی در ایام سرد سال این فعالیت ادامه داشت. با پیگیری هایی که آقای دکتر جوادی یگانه، معاون اجتماعی شهردار تهران داشت و با موافقت آقای شهردار از اواسط آبان ماه سال 1399 تمام گرمخانه های تهران تبدیل به گرمخانه های دائمی شدند. به این ترتیب اعلام کردیم گرمخانه های فصلی در 12 ماه سال فعالیت می کنند.
حسینی می گوید: بر این اساس از آبان سال گذشته دو گرمخانه در منطقه 5 کنار دره فرحزاد و در منطقه 8 در پهنه شرق به عنوان زیر ساخت جدید برای زنان اضافه شده است. به گرمخانه های مردان نیز دو گرمخانه اضافه شده است که مجموع گرمخانه ها را به تعداد 20 گرمخانه رسانده است. دو مرکز هم تحت عنوان مرکز نگهداری ویژه یا سامان سرا (یک مورد برای مردان و یک مورد برای زنان) از قدیم وجود داشته است.
به گفته او، به این ترتیب در حال حاضر مجموع این 22 مرکز دو هزار 400 تخت تعبیه شده و با توجه به اینکه در بخشی از سال در برخی از روزها مراجعه بیشتری وجود دارد و ممکن است از حد معمول بالاتر باشد به شکل کف خواب هم خدمت ارائه می شود.
بنا بر گفته حسینی، برخی افراد در پاتوق های محلی وقتی به گرمخانه مراجعه می کنند اصرار دارند در همان منطقه باشند لذا ممکن است در گرمخانه ای مانند منطقه 14 یا 21 ظرفیت خالی هم وجود داشته باشد اما در منطقه 17 چون گرمخانه کوچکی هم هست کف خواب داشته باشیم.
او می گوید: تا جایی که امکان داشته باشد و مددجویان اصرار نداشته باشند که بخواهند در همان محله بمانند معمولا بر اساس سیستم آمایش و ظرفیت های خالی امکان جابجایی فراهم است اما مواردی که اصرار به محله دارند که معمولا مصرف کنندگان مواد مخدر هستند در همان محل می مانند.
گرمخانه های شبانه روزی
روزهای سرد سال از نگاه متخصصان روزهایی است که دمای هوا زیر 4 درجه باشد. تا پیش از امسال تنها یک گرمخانه در تهران شبانه روزی بود و مابقی تنها در روزهای سرد سال این امکان را داشتند. شرایطی که به گفته حسینی در سال جاری کاملا تغییر کرده است.
او به شهر توضیح می دهد: تا پیش از این تنها گرمخانه خاوران که حدود 30 درصد از مددجویان را پوشش می دهد در فصل سرما و در روزهای سرد شبانه روزی می شد. گرمخانه های تهران تا قبل از این از ساعت 4 بعد از ظهر پذیرش را انجام می دادند و ساعت 7 صبح باید مددجویان گرمخانه را ترک می کردند. این موضوع مشکلات زیادی را ایجاد می کرد از جمله آنکه نارضایتی محلی ایجاد کرده بود چراکه از ساعت 7 صبح که ساعت کاری آغاز می شد مردم محلی با تعداد زیادی افراد آسیب دیده مواجه می شدند. برای پذیرش نیز که از ساعت 4 بعد از ظهر آغاز می شد تعدادی از مددجویان از ساعتی قبل در منطقه تجمع می کردند که همه این مسائل مشکلاتی ایجاد کرده بود.
او ادامه دمی دهد: از سوی دیگر خروج 7 صبح برای بسیاری از مددجویان از جمله کسانی که شرایط جسمی مناسبی نداشتند آزار دهنده بود. خوشبختانه تمام گرمخانه های تهران از نیمه آبان سال 1398 شبانه روزی شد و ساعت پذیرش هیچ محدودیتی ندارد. ساعت ممنوعیت خروج نیز از ساعت 12 شب تا 6 صبح از این جهت در نظر گرفته شده که باید مراقبت های بهداشتی انجام شود و تردد دائمی مشکلات ایجاد می کند لذا شکل اداره گرمخانه ها به صورت شبانه روزی از سال گذشته آغاز شد و همچنان ادامه دارد.
533 میلیارد تومان بودجه ای بودجه ای است که شورای شهر تهران برای تجهیز و گسترش گرمخانه ها در سال 1399 به شهردار اختصاص داد. بودجه ای که به گفته رئیس سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران بسیاری از مشکلات را حل کرده است.
حسینی می گوید: خوشبختانه در بودجه سال 1399 شورای شهر حمایت خیلی خوبی داشتند که مشکلی از جهت تأمین منابع نداشته باشیم.
عدم پذیرش؛ خط قرمز
او البته در مورد برخی تخلفات نیز توضیح می دهد. اینکه در برخی از گرمخانه ها در ساعاتی پذیرش انجام نشده است و برخورد با متخلفان. حسینی می گوید: طبیعتا پذیرش نکردن مددجو در طول شبانه روز هیچ توجیهی ندارد. در گذشته مواردی گزارش شد که بررسی شدند و برخی موارد در سال گذشته صحت داشته و برخوردهای انضباطی منظم انجام شده است. در حال حاضر نیز خط قرمز پذیرش همه مددجویان با هر شرایطی است و اگر احیانا کوتاهی در این مورد صورت گیرد و گزارش شود برخورد انضباطی لازم انجام می گیرد.
گرمخانه های سیار در میادین پرتردد
او همچنین درباره گرمخانه های سیار نیز توضیح می دهد و می گوید: از هم اکنون تدابیر لازم برای گرمخانه های سیار اندیشیده شده است. معمولا در مناطقی مانند میدان آزادی، میدان تجریش و منطقه خلازیر و مناطق پیرامونی بهشت زهرا به واسطه آنکه فاصله ای با گرمخانه ها دارند و مبادی تجمع هستند پیش بینی لازم برای گرمخانه های سیار در روزهای برفی و روزهایی که سرما از حد متعارف خارج شود، شده است که ان شالله استقرار پیدا خواهند.
300 پرس غذای گرم در روز
حسینی همچنین توضیح داد: همزمان از مدتی پیش توزیع غذای گرم را در مناطقی مانند خلازیر و دره فرحزاد آغاز کرده ایم. بعضا تا روزی 300 پرس نیز توزیع غذا از سوی سازمان داشته ایم. این اقدام بیشتر برای ترغیب و تشویق افرادی است که به دلیل سوءمصرف مواد به شکل مداوم، علاقه ای به حضور در گرمخانه ها ندارند. اما توانسته ایم تعدادی از این عزیزان را جذب کنیم و تلاش می کنیم تعداد بیشتری جذب گرمخانه ها شوند و افراد کمتری به رغم اینکه مصرف مداوم دارند بیرون از گرمخانه ها بمانند.
کرونا و «زمستان گرم»
اما یکی از معضلات اصلی که این روزها تهران را به تعطیلی هم کشانده اما از همچنان ثابت قدم و پابرجا مانده است ویروس کووید 19 است. ویروسی که نزدیک به یک سال است جهان را درگیر کرده و در همه جهان موضوع افراد بی خانمان در روزهای همه گیری کرونا از معضلات اصلی است.
کمبود موادغذایی مناسب، امکانات بهداشتی و... موضوعاتی است که بسیاری را نگران وضعیت این مددجویان در تهران و بسیاری از کلانشهرها کرده است.
حسینی درباره وضعیت کرونا در گرمخانه ها و در این سازمان توضیح می دهد : در مورد گشت های فوریت های اجتماعی با یک چالش جدی مواجه شدیم. اصولا از اسفند سال گذشته تا کنون به دلیل شرایط کرونا تعداد زیادی از همکاران چه در حوزه ستادی و چه در حوزه عملیات و همچنین همکاران پیمانکار در گشت ها و گرمخانه ها مبتلا به کرونا شدند که اخوشبختانه بهبود پیدا کردند. اما از هفته گذشته با یک چالش جدی مواجه شدیم. آزمایش های اولیه تقریبا 50 درصد نیروهای گشت را مشکوک به کرونا تشخیص داده است. در آزمایش های تکمیلی این تعداد به 8 نفر تقلیل پیدا کرد که همین 8 نفر نیز 20 درصد ظرفیت واحد گشت فوریت های اجتماعی بودند. تدابیری اندیشیده شد و از برخی نیروهای کادر استفاده کردیم که با توجه به بارندگی ها خللی ایجاد نشود که خوشبختانه با همه مشکلاتی که وجود دارد، 27 واحد گشت به صورت عملیاتی مشغول به کار هستند.
او به طرح زمستان گرم اشاره می کند و می گوید: امسال طرحی تحت عنوان زمستان گرم اجرا کرده ایم و در 22 منطقه گشت هایی تحت عنوان «زمستان گرم» به صورت منطقه ای فعال شده اند که از 22 شب تا 5 بامداد روز بعد گشت زنی می کنند. به این شکل در سطح منطقه افرادی که نیاز به کمک داشته باشند و باید به گرمخانه ها منتقل شوند شناسایی می شوند و با هماهنگی واحد گشت به مراکز گرمخانه ای منتقل می شوند. همزمان 7 واحد نظارت نیز کار نظارت بر این واحدهای گشت را انجام می دهند که خللی در کار ایجاد نشود.
حسینی می گوید که خوشبختانه پوشش خوبی وجود داشته و در مجموع شرایط تثبیت شده ای ایجاد شده است.
به گفته او، طی روزهای آینده با بهبود یافتن مددکاران واحد گشت و همچنین واحد های اجرایی این ظرفیت مانند سال های گذشته تا 40 واحد نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
390 هزار نفر شب مددجو
یکی از نکاتی که حداقل از دید رسانه ها در مورد گرمخانه های تهران حائز اهمیت است تعداد حضور مددجویان در این اماکن است. آماری که معمولا به شکل «نفر شب» ارائه می شود. اما «نفر شب» چیست؟ در حقیقت واحد شمارش نفر روز یا نفر شب برای مراکز اقامتی و حتی در صنعت توریسم نیز استفاده می شود. خدمتی که در گرمخانه ها ارائه می شود به این شکل محاسبه می شود که در روز چند نفر مراجعه داشته اند. این افراد ممکن است در روزهای بعد به صورت تکراری مراجعه کنند. اگر یک مددجو در کل سال به گرمخانه ها مراجعه کند در محاسبات 365 نفر روز یا نفر شب محاسبه می شود. این آمار به معنای مراجعه 365 نفر نفر نیست بلکه یک نفر 365 بار خدمت گرفته است.
بر همین اساس نیز مالک حسینی درباره آمار مراجعان می گوید: از شروع کرونا تا آبان ماه 390 هزار نفر شب خدمت ارائه کرده ایم. در این بازه زمانی پیک کاری در فروردین ماه با 60 هزار نفر شب بوده است و به طور متوسط هر روز 1410 نفر را به طور میانگین پذیرش داشته ایم.
او ادامه می دهد: از نظر تعداد نفرات با توجه به تکرار سال گذشته، به 4500 نفر خدمت ارائه شده است که برخی از این افراد برای یک یا چند شب و برخی برای کل سال مهمان ما در گرمخانه ها هستند. تلاش بر این است که شرایط را به شکلی مهیا کنیم که واقعا اگر کسی در تهران بی خانمان است و خودش اراده داشته باشد این ظرفیت فراهم شود که بی سرپناه نماند و دچار مشکلات تغذیه ای و عدم دسترسی به غذای کافی برای زندگی در تهران نشود.
او به همراه سراها نیز اشاره کرده و ادامه می دهد: امسال یک برنامه برای همراه سراها نیز داشتیم و تلاش کردیم در همراه سراها خدمات را بالا ببریم. همراه سراها در مجاورت بیمارستان های اصلی ایحاد می شوند و کار ویژه آنها برای اسکانی کسانی است که از شهرستان های دیگر به همراه بیمارانشان در تهران حضور پیدا می کنند. معمولا این افراد محلی برای اقامت نداشتند و با توجه به هزینه هایی که در تهران وجود دارد ممکن بود از چادر استفاده کنند. تلاش بر این است که در یک برنامه توسعه، ظرفیت همراه سراها هم از نظر تعداد و ظرفیت بالا برود.
وضعیت سفید در گرمخانه ها
از نکات کلیدی گرمخانه ها به ویژه در ایام کرونا موضوع بهداشت و سلامت بی خانمان هاست. بر اساس گزارش هایی که تا کنون ارائه شده تعداد بی خانمان های مبتلا به کرونا رقم بسیار اندکی بوده است.
در همین مورد حسینی می گوید: در مورد وضعیت بهداشتی و ابتلا به کرونا خوشبختانه گرمخانه ها هنوز سفید هستند. موارد مشکوک داشته ایم به فراخور هفته های مختلف تعداد متفاوت بوده است اما خوشبختانه مورد ابتلا که مثبت اعلام شده باشد نداشته ایم.
او ادامه می دهد: اینکه ممکن است کسی مبتلا به کرونا و ناقل باشد دور از ذهن نیست. در حالی که هنگام هر ورود تب سنجی می شود و وضعیت مددجویان به لحاظ جسمی بررسی می شود، آنچه می توانیم ارزیابی کنیم این است که اگر شخصی وارد شود و علائم داشته باشد به اتاق قرنطینه منتقل می شود تا اورژانس برسد و او را به بیمارستان منتقل کند. همکاران همراه عزیزان هستند که اگر ابتلا دارند کار بستری انجام شود و اگر نداشتند به گرمخانه بازگردند. در این فرآیند تا کنون فرد مبتلا به کرونا نداشته ایم.
او می گوید: اما اینکه فردی مبتلا به کرونا باشد و علائمی نداشته باشد در گرمخانه ها نیز مانند بقیه شهر و هر شهروند دیگری است. در گرمخانه ها تمام پروتکل ها از حیث بهداشت و اصول مراقبتی از سال گذشته با آغاز کرونا در جهان آغاز شده است. اواسط بهمن ماه اولین مکاتبه را با گرمخانه ها داشتیم که مراقبت ها انجام شود. در اسفند با اعلام رسمی شیوع در تعامل با وزارت بهداشت پروتکل ها را تدوین کرده و ابلاغ کردیم. بر اساس همان پروتکل ها با همان شدت ادامه دارد. توزیع ماسک، ضدعفونی در سه نوبت و در گرمخانه هایی که امکان داشته باشد رعایت فاصله اجتماعی انجام می شود. این مباحث هم زمان ادامه پیدا می کند. خوشبختانه آموزش های همکاران به مددجویان در گرمخانه ها خیلی کمک کرد و مددجویان خود مراقبتی خوبی دارند. بعضا برای سرکشی که مراجعه می کنیم تعداد زیادی از مددجویان علایم کرونا را می دانند و مطلعند برای مراقبت خود باید چه اقداماتی انجام دهند.
لیست گرمخانه های تهران: