چاپ

سیاست و بازاریابی - جدیدترین کاوشگر مریخی ناسا به‌زودی روانه‌ی سیاره‌ی سرخ خواهد شد تا تلاش کند به پرسشی قدیمی پاسخ دهد: آیا ما در کل عالم تنها هستیم یا حیات فراتر از زمین هم وجود دارد؟

ناسا تا ساعاتی دیگر جدیدترین شکارگر حیات خود را به مریخ می‌فرستد. مریخ‌نورد پرسویرنس (استقامت) که نشانه‌های حیات کنونی یا پیشینی را در سیاره‌ی سرخ جست‌وجو خواهد کرد، امروز پنجشنبه در ساعت 16:20 به وقت ایران برفراز راکت اتلس 5 از مجتمع پرتاب فضایی 41 در پایگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال فلوریدا پرتاب خواهد شد. اگر همه‌چیز به‌خوبی پیش برود، مریخ‌نورد هفت ماه دیگر در فوریه‌ی 2021 (بهمن یا اسفند 99) روی مریخ فرود خواهد آمد و با بهره‌گیری از مجموعه‌ای از ابزارهای علمی پیچیده‌اش ازجمله 23 دوربین، اقلیم و زمین‌شناسی این سیاره را مطالعه خواهد کرد. توماس زوربوچن ، مدیر بخش ماموریت‌های علمی ناسا درجریان کنفرانسی مطبوعاتی در 20 ژوئیه گفت: «پرسویرنس تمام حواس بشر را به مریخ خواهد برد. این مریخ‌نورد هوای اطرافش را حس خواهد کرد، افق را می‌بیند و بررسی می‌کند، برای نخستین‌بار با میکروفون‌های روی سطح، صدای سیاره را می‌شنود، نمونه‌ها را با برداشت برای نگهداری لمس می‌کند و به یک معنا شاید حتی وقتی تجزیه‌وتحلیل‌های شیمیایی روی خاک انجام می‌دهد، آن‌ها را می‌چشد.» وقتی پرسویرنس روی سطح مریخ فرود بیاید، هلی‌کوپتری کوچک به‌نام ایجنیوتی (نبوغ) را از زیر خود رها خواهد کرد. میمی آنگ ، مهندس سرپرست هلی‌کوپتر درجریان کنفرانس مطبوعاتی گفت: «ما به‌عنوان بشریت تاکنون هرگز هیچ بالگرد یا هلی‌کوپتری را در نقطه‌ای خارج از جو زمین به پرواز درنیاورده‌ایم؛ درنتیجه این واقعا همان لحظه‌ی برادران رایت در سیاره‌ای دیگر است.» اینجنیوتی نمایشی فناورانه است و درمجموع حداکثر تنها برای 15 دقیقه پرواز خواهد کرد؛ اما در آینده چنین هلی‌کوپترهایی می‌توانند برای بررسی نواحی خارج از دسترس یا دیده‌بانی برای سطح‌نوردها و فضانوردان به‌کار روند. مریخ‌نورد ناسا ابزاری را نیز حمل می‌کند که ممکن است برای بقای کاوشگران آتی مورد نیاز باشد. این وسیله که نمایش فناورانه‌ی دیگری محسوب می‌شود، اکسیژن را از کربن دی‌اکسید جو رقیق مریخ استخراج خواهد کرد. به‌گفته‌ی زوربوچن: «پرسویرنس همچنین پلی است بین علم و اکتشافات انسانی که نشان می‌دهد چگونه هردو می‌توانند یکدیگر را حمایت و تقویت کنند.» هدف اصلی ماموریت پیش‌روی ناسا، جست‌وجو برای یافتن نشانه‌های حیات روی مریخ است؛ چه این حیات باستانی و مدت‌ها نابودشده باشد چه همچنان درحال بقا باشد. این نخستین ماموریت مریخی پس از ماموریت‌های وایکینگ 1 و وایکینگ 2 در اواخر دهه‌ 1970 است که به‌صراحت به جست‌وجوی حیات می‌پردازد.

اکنون که ما می‌دانیم مریخ، عناصر حیات را دربردارد و احتمالا مدت‌ها پیش بسیار گرم‌تر و مرطوب‌تر از امروز بوده است، در جست‌وجو برای نشانه‌های حیات مجهزتر هستیم. بااین‌حال، اگر سرنخ‌هایی را پیدا کنیم که نشان دهد روزگاری موجوداتی روی مریخ زندگی می‌کردند، تا وقتی آن سرنخ‌ها را به زمین نیاوریم و در آزمایشگاه برررسی نکنیم، احتمالا از وجود حیات در سیاره‌ی سرخ مطمئن نخواهیم شد. داستان کاوشگر:
بخش اول؛ چگونه نخستین هلی کوپتر فضایی ساخته شد؟ بخش دوم؛ چگونه ناسا برای مأموریت مریخی بعدی‌اش خودرویی خودران ساخت؟ درنتیجه، پرسویرنس دقیقا برای تحقق هدف یادشده نیز تلاش می‌کند. این مریخ‌نورد با گشت‌وگذار در سطح مریخ، مجموعه‌ای از نمونه‌ها را جمع‌آوری خواهد کرد و هرچند خود از توانایی ارسال آن‌ها به زمین برخوردار نیست، ناسا در تدارک ماموریتی دیگر برای سال 2026 است تا نمونه‌های گرد‌آوری‌شده را برای تجزیه‌وتحلیل به زمین بیاورد. سارا استورات جانسون از دانشگاه جورج‌تاون می‌گوید: «اگر هر شواهدی از حیات را پیدا کنیم، هرچند بسیار کوچک باشد، این دستاورد تحولی اساسی خواهد بود. اگر میکروبی را پیدا کنیم که در سیاره‌ی همسایه‌ی ما به‌وجود آمده است و اگر جرقه‌ی حیات، دو بار در این گوشه از منظومه‌ی شمسی زده شده باشد، این امر نشان خواهد داد که کل جهان ما می‌تواند در سیاره‌های بی‌شمار حیات داشته باشد و اینکه ما تنها موجودات در این شب تاریک نیستیم.»