بزرگنمايي:

سیاست و بازاریابی - پسماندهای حاصل از دنیاگیری کووید 19 ازجمله ماسک‌ها و دستکش‌های یک‌بارمصرف روزبه‌روز افزایش می‌یابند و در‌صورت کنترل‌نشدن، ممکن است فاجعه‌ای زیست‌محیطی را رقم بزنند.

از اوایل دنیاگیری کرونا، نگرانی‌های زیست‌محیطی متعددی بروز یافتند: اولین علائم تهدیدی بالقوه و نوظهور همراه‌ با کووید 19. البته این مشکل چندان هم جدید نبود؛ اما با مراقبت انسان‌ها از خود دربرابر ویروس کرونا شدت گرفت. با افزایش تولید ماسک‌ها و دیگر تجهیزات مراقبتی فردی یک‌بار‌مصرف (PPE)، از‌جمله دستکش‌های پزشکی محیط‌زیست هم با تهدیدی جدید روبه‌رو شد. به‌گزارش دانشمندان، در پژوهشی جدید درباره‌ی آثار مرگ‌بار پسماندهای کووید 19 بر حیوانات و زیستگاه‌های طبیعی، وجود این پسماندها ممکن است باعث نابودی حیات‌وحش شود. دانشمندان هلندی می‌گویند: پسماندهای PPE حاصل از کووید 19 دستکش‌ها (معمولا لاتکس) و ماسک‌های یک‌بارمصرف را شامل می‌شوند که از رشته‌های لاستیکی و بافت پلی‌پروپیلن تشکیل شده‌اند. ماسک‌ها و دستکش‌ها خطر گره‌خوردگی و حبس‌شدگی و قورت‌دادن را برای جانداران به‌دنبال دارند و برخی از آن‌ها به‌شدت بر آلودگی محیط تأثیر می‌گذارند. مشکل پسماندهای دنیاگیری مشکل کوچکی نیست. تنها براساس یکی از تخمین‌ها در طول دنیاگیری کرونا، در هر دقیقه سه‌میلیون ماسک مصرف می‌شود که اغلب آن‌ها از نوع یک‌بار‌مصرف هستند و برای مصرف مجدد طراحی نشده‌اند. دانشمندان ماه‌ها است درباره‌ی این کوه زباله‌ی PPE و نفوذ آن به محیط هشدار داده‌اند و آن را فاجعه‌ای می‌دانند که ممکن است چند نسل دوام بیاورد. مشکل فقط پسماندهای روی زمین نیستند؛ بلکه زباله‌های اقیانوسی هم در حجم انبوهی تولید می‌شوند؛ به‌گونه‌ای که تنها در سال گذشته بیش از 1/5 میلیارد ماسک به اقیانوس‌ها راه یافته‌اند. افزون‌براین، در تعامل با حیوانات به چشم‌انداز واضح‌تری از آلودگی پلاستیکی می‌رسیم که تصویر قشنگی نیست. طبق پژوهشی روی ماهی‌ای که در انگشت دستکش لاتکس به‌دام افتاده بود، گروهی از زیست‌شناسان به سرپرستی آوک فلوریان هیپسترا از مرکز گوناگونی زیستی دانشگاه لیدن، موارد مشاهده‌شده از تعامل بین حیوانات و پسماندهای PPE از شروع دنیاگیری کرونا را جمع‌آوری کردند. طبق یافته‌ها، پرنده‌ها از پسماندهای کووید 19 برای آشیانه‌شان استفاده می‌کنند. آنان نوعی سینه‌سرخ آمریکایی را پیدا کردند که در ماسک گره خورده بود یا مرغی نوروزی که هفته‌ها یک ماسک به دور پاهایش پیچیده شده بود یا پرندگان دیگری که نمی‌توانستند ماسک را از چنگال یا منقارشان بردارند. خفاش‌ها، جوجه‌تیغی‌ها، ماهی بادکنکی و خرچنگ‌ها ازجمله جاندارانی هستند که در دام ماسک‌ها و دستکش‌ها گرفتار شده‌اند. برخی از آن‌ها زنده‌ ماندند و لنگان‌لنگان راه می‌روند و برخی دیگر به هلاکت رسیدند. گاهی حیوانات به‌صورت غیرعمدی پلاستیک می‌خورند. نمونه‌ای از این حیوانات، پنگوئن ماژلانی بود که در ساحل برزیل پیدا شد و مشخص شد ماسکی در شکم او قرار دارد. طبق یافته‌ها، حیوانات اهلی مثل سگ‌ها و گربه‌ها و حتی گاهی انسان‌ها مرتکب چنین خطاهایی می‌شوند پژوهشگران می‌گویند: «کودکی شش‌ساله بخش‌هایی از ماسکی آبی را قورت داده بود که تصادفا همراه‌با ناگت مرغ مک دونالد پخته شده بود.» پژوهشگران برای جمع‌آوری داده و افزایش آگاهی مردم، وب‌سایتی به نام covidlitter.com راه‌اندازی کرده‌اند. در این وب‌سایت، مردم می‌توانند مشاهدات خود از این پدیده‌‌ی شوم را به‌اشتراک بگذارند تا درک بهتری از آلودگی‌ها ایجاد شود و بتوان به راه‌های مؤثری برای مقابله با این پدیده رسید. مؤلفان درباره‌ی این موضوع می‌گویند: دنیاگیری کرونا هنوز به‌پایان نرسیده است و میزان PPE به‌کاررفته ممکن است افزایش پیدا کند و حیات‌وحش را حتی پس از دسترسی به واکسن تهدید کند. علاوه‌بر‌این، مواد پسماند معمولا به میکروپلاستیک یا نانوپلاستیک تبدیل می‌شوند و صدها سال در محیط باقی می‌مانند. مقاله‌های مرتبط:
برای درک تأثیر میکروپلاستیک بر بدن انسان، به پژوهش‌ فوری نیاز است بسیاری از حیوانات می‌توانند میزبان ویروس عامل کووید 19 باشند
البته مشکل واقعی بسیار فراتر از PPE یک‌بارمصرف در دوره‌ی کووید 19 است و این مسئله، تنها نمونه‌‌ای از مشکل بزرگ‌تر آلودگی پلاستیکی در حالت کلی است که از مصرف کالاهای یک‌بار‌مصرف سرچشمه می‌گیرد. در‌هر‌حال، تا اندازه‌ای می‌توان مشکلات مربوط به PPE را حل کرد و پژوهشگران هم مردم را به کاهش مصرف دستکش‌های یک‌بار‌مصرف و قیچی‌کردن بند ماسک‌ها قبل از دور‌انداختن تشویق می‌کنند. با انجام این کارها می‌توان از بروز فاجعه در حیات‌وحش جلوگیری کرد. همچنین، آنان از مردم خواسته‌اند تاحدممکن از مصرف کالاهای یک‌بار‌مصرف PPE خودداری کنند و از جایگزین‌هایی با قابلیت استفاده‌ی مجدد بهره ببرند. پژوهشگران درپایان می‌گویند: «شاید مردم با دنیاگیری کرونا دست‌وپنجه نرم کنند و دچار مشکل شوند؛ اما طبیعت از پلاستیک‌های ما بیمار خواهد شد.» یافته‌های پژوهش حاضر در مجله‌ی Animal Biology منتشر شدند.