سیاست و بازاریابی - دیجی کالا / اپل دو شب قبل در جریان رویداد کالیفرنیا استریمینگ خود، از گوشی‌های آیفون 13، اپل واچ سری 7 و دو آیپد جدید نیز رونمایی کرد. اما در این بین از تراشه‌ی A15 هم رونمایی شد؛ پردازنده‌ای که اپل مدعی شد به نسبت رقبا 50 درصد عملکرد بهتری دارد. اما آیا چنین ادعایی درست بوده است؟
پردازنده‌های اپل هر سال بعد از رونمایی رسمی، از لحاظ قدرت پردازشی خالص معمولا در صدر قرار می‌گیرند و هیچ پردازنده‌ی دیگری یارای رقابت با آن‌ها را ندارد. امسال هم همینطور شد و شرکت آمریکایی با تراشه‌ی A15 به صدر رفت. در اینکه A15 قدرت فوق‌العاده زیادی دارد شکی نیست اما آیا ادعاهایی که اپل مطرح کرد واقعا حقیقت داشتند؟
A15 قلب تپنده‌ی هر چهار مدل آیفونی است که دو شب قبل رونمایی شدند. این تراشه را TSMC با فناوری ساخت 5 نانومتری خود تولید کرده است. بنابراین از این لحاظ تفاوتی بین A15 و 14 دیده نمی‌شود. اما آنچه که این دو را از هم متمایز می‌کند، تعداد ترانزیستورهاست که در تراشه‌ی جدید از 11٫8 میلیارد به 15 میلیارد افزایش پیدا کرده است. این یعنی 27 درصد افزایش در تعداد ترانزیستور.
اما افزایش چشمگیر تعداد ترانزیستور همه‌ی ماجرا نیست. معمولا هرچه که چگالی ترانزیستورها بیشتر باشد، تراشه‌ی مورد نظر قدرتمندتر و از لحاظ مصرف انرژی هم بهینه‌تر خواهد بود. چگالی ترانزیستور در واقع به میزان ترانزیستوری گفته می‌شود که در یک میلی‌متر مربع در کنار هم قرار گرفته‌اند. اگر این میزان افزایش پیدا کند، می‌توان در رابطه با افزایش قدرت و بهینه بودن مصرف انرژی ادعا داشت. اما A15 از لحاظ چگالی ترانزیستورها کمتر از 1 درصد به نسبت A14 پیشرفت داشته است. چگالی ترانزیسوترها در تراشه‌ی A14 سال گذشته 134٫09 میلیون در هر میلی‌متر مربع بود اما این‌بار تعداد آن‌ها در فضایی با اندازه‌ی مشابه به 135٫14 میلیون افزایش پیدا کرده که بسیار نامحسوس است.

گزارش مبنی بر در رابطه با عدم ارتقای چشمگیر A15 از لحاظ توانایی پردازشی به نسبت نسل گذشته توسط وب‌سایت Semianalysis منتشر شد. این وب‌سایت دلیل اصلی این موضوع را همانطور که اعلام شد، عدم افزایش محسوس چگالی ترانزیستورها دانست و عنوان کرد اپل به خاطر یک سری موارد نظیر تغییر کارمندان، مجبور شد عرضه‌ی پردازنده‌ی قدرتمندش را تا یک سال دیگر به تعویق بیندازد. بدین ترتیب به‌جای تراشه‌ای جدید، با یک نسخه‌ی بهبود یافته به نسبت نسل قبل طرف هستیم.
اما این وب‌سایت یک مورد دیگر را هم دلیل اصلی این مشکل می‌داند. اگر به خاطر داشته باشید، اپل اخیرا یکی از مهم‌ترین کارمندان خود را از دست داد؛ در رابطه با جرارد ویلیام صحبت می‌کنیم که از زمان تراشه‌ی A7 تا A12X، طراح پردازنده‌های اپل به حساب می‌آمد اما از این شرکت جدا شد. از آن روز به بعد پیشرفتی که اپل در عرضه‌ی تراشه‌ها داشت به نسبت آنچه که نسل قبل رونمایی می‌کرد خیلی زیاد نبود.
بعد از اینکه اپل از آیپد مینی نسل ششم رونمایی کرد، مدعی شد که این تبلت به لطف پردازنده‌ی A15 که در آن بکار گرفته شده است، به نسبت نسل قبل حدودا 40 درصد عملکرد بهتری دارد. در اینجا اسمی از پردازنده‌ی بکار رفته در تبلت نسل قبل یعنی آیپد مینی نسل پنج برده نشد ولی ذهن همه به صورت خودکار به سمت تراشه‌ی A14 هدایت شد. این در حالی است که تراشه‌ی بکار رفته در آن تبلت، A12 از سه نسل قبل بود. به همین خاطر 80 درصد افزایش قدرت گرافیکی هم که اپل مدعی شد بین این دو تبلت وجود دارد، اندکی منطقی به نظر می‌رسید.
در واقع این یک شگرد بود از سوی اپل که باعث شد خیلی از کاربران به این فکر کنند که A15 با اختلاف زیادی بهترین تراشه‌ی بکار رفته در یک محصول است. اگرچه قدرت آن واقعا بالاست و شکی از این بابت وجود ندارد اما این چیزی نبود که انتظار داشتیم ببینیم.
اپل معمولا در یک چارت نشان می‌دهد که تراشه‌ی جدیدش به نسبت تراشه‌های نسل گذشته چه تغییراتی داشته است. همین کار را سال گذشته و سال قبل‌تر از آن هم انجام داد. اما امسال دیگر خبری از مقایسه‌ی این‌چنینی نبود. به‌جای آن، اپل آیپد مینی 2021 را با تراشه‌ی A15، با محصولی مقایسه کرد که به A12 از سه نسل قبل مجهز شده بود. بنابراین این مقایسه اصلا برای ما ارزشی ندارد.
اپل نتوانست با تراشه‌ی A15 مطابق انتظارات خود پیش برود
زمانی که اپل از آیفون 13 و سپس بعد از آن از تراشه‌ی A15 خود رونمایی کرد، مدعی شد که این تراشه قادر است 15٫8 میلیارد عملیات را در مدت زمان تنها یک ثانیه انجام دهد. این میزان 44 درصد بیشتر از 11 میلیارد فعالیتی بود که A14 توانایی انجام آن را در مدت زمان مشابه داشت. اپل همچنین به پردازشگر گرافیکی 5 هسته‌ای این تراشه نیز اشاره کرد که البته فقط در مدل پرو و پرو مکس شاهد آن هستیم و در رابطه با آن هم گفت که بیشترین قدرت را در میان تمام پردازشگرهای گرافیکی بکار رفته در گوشی‌های موبایل دارد. اما سوا از تعداد ترانزیستور که با نسل قبل مقایسه شد، در هیچ یک از بخش‌های مراسم به این نکته که این تراشه به نسبت نسل گذشته یعنی A14 چقدر پیشرفت داشت اشاره نشد.
پردازشگر سیگنال تصویر اکنون از الگوریتم‌های تصویر و ویدیوی بهتری پشتیبانی می‌کند و این امکان را به دو مدل پرو و پرو مکس داد تا به نمایشگرهای 120 هرتزی پروموشن مجهز شوند. میزان کش سیستم هم از به دو برابر یعنی 32 مگابایت افزایش پیدا کرد و تراشه‌ی حافظه‌ی رم هم از LPDDR4X به LPDDR5 ارتقا پیدا کرد.
اما چرا باز هم اپل مقایسه‌ای بین دو پردازنده‌ی کنونی و نسل قبل خود انجام نداد و در این باره سکوت کرد؟ به گزارش وب‌سایت Semianalysis، این یک حرکت عمدی از سوی اپل بود. شرکت آمریکایی به‌جای اینکه به طور واضح بگویید A15 از A14 حدودا 50 درصد قدرتمندتر و سریع‌تر است، اینطور گفت که تراشه‌ی جدید ما 50 درصد از رقبا عملکرد بهتری دارد. رقبایی که هیچگاه اسمی از آن‌ها برده نشد و دقیقا متوجه نشدیم منظور اپل مدیاتک است، یا سامسونگ و کوالکام؟
حتی اگر منظور شرکت سامسونگ و کوالکام هم بوده باشد، باید این موضوع را در نظر گرفت که اپل اکنون دومین پردازنده‌ی مبتنی بر لیتوگرافی 5 نانومتری خود راه در پرچم‌دارهایش مورد استفاده قرار داده است در حالی که کوالکام و سامسونگ با اگزینوس 2100 و اسنپدراگون 888 اولین‌بار تولید چنین تراشه‌ای را تجربه کردند. بنابراین رقیب اصلی A15 نه اگزینوس 2100 و اسنپدراگون 888 بلکه نسل جدید آن‌ها یعنی اگزینوس 2200 و اسنپدراگون 898 هستند که به‌زودی رونمایی می‌شوند و در پرچم‌دارهای سال 2022 مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین دیگر شاهد 50 درصد اختلاف بین آن‌ها و A15 نخواهیم بود.
بنابراین به نظر می‌رسد گفته‌های اپل یا ادعاهایی که مطرح کرد کاملا درست بودند، اما شرکت آمریکایی مثل همیشه آنقدر خوب با کلمات بازی کرد که کمتر کسی متوجه شد تراشه‌ی A15 آنقدرها هم قدرتمند نبود.
با این اوصاف باز هم آیفون 13 ارزش خرید دارد؟
نمی‌توان گفت A15 به نسبت A14 هیچ پیشرفتی نداشته است. قطعا عملکرد این تراشه خصوصا در مدل پرو و پرو مکس بهتر شده است اما اگر بخواهیم منطقی به این قضیه نگاه کنیم می‌بینیم که حتی خود اپل هم از مقایسه‌ی آن با نسل گذشته سر باز زد. این یعنی تفاوت منطقی بین دو تراشه و در نتیجه دو محصول وجود ندارد. در واقع زمانی خرید آیفون 13 توجیه‌پذیر خواهد بود که آیفون 11 یا مدل قدیمی‌تر از آن را در اختیار داشته باشید. در غیر این صورت اگر قصدتان کوچ از آیفون 12 به 13 است، توصیه می‌کنیم دست نگه دارید چون قرار نیست با چیز جدیدی از لحاظ عملکرد پردازشی مواجه شوید.