بزرگنمايي:

سیاست و بازاریابی - هفت صبح / فروردین 97 وقتی اسب وحشی دلار رم کرد، قیمت خیلی چیزها از جمله موبایل چند برابر شد. گوشی های تلفن همراه از آن موقع طوری گران شده اند که نمی شود با خیال راحت و بدون حرص خوردن پشت ویترین موبایل فروشی ایستاد. قطعا خیلی ها تلاش کردند با خرید قاب و گارد و گلس گوشی شان را از شر بلایا و مصیبت ها حفظ کنند، اما بالاخره اتفاق است، دزدی است، خرابی است و... هزار
اتفاق دیگر که مجبورمان می کند یک موبایل تازه بخریم. روند قیمت ها در دو سال گذشته طوری بوده که به اجبار گوشی های آیفون به موبایل اندرویدی تبدیل شوند و پرچمداران گرانقیمت جای خود را به میانرده های اقتصادی بدهند. آمارهای مختلف هم ایجاد تغییرات تاکتیکی در بازار موبایل را تایید می کنند.
سهم بازار برندهای موبایل در ایران قبل از گرانی دلار
زمستان 96 یعنی قبل از ماجرای گرانی دلار، 52 درصد کاربرانی که توسط موبایل خود به اپلیکیشــن کافه بازار رفته اند تا برنامه و بازی دانلود کنند، صاحب یک دســتگاه تلفن همراه سامسونگ بوده اند. بخش قابل توجهی از این موبایل ها گوشی های ارزان قیمت به حساب می آیند؛ چیزهایی مثــل گلکسی J7 و J5 که در آن زمان می شــد با پرداخت مبلغی کمتر از یک میلیون تومان خرید یا گوشــی 500 هزار تومانی مثل گلکسی J1 و J2 .در آن زمان می توانســتیم هواوی را دومین برنــد محبوب موبایل در بازار ایران بدانیم، چون گزارش کافه بازار نشــان می دهد 33 درصد کاربران از موبایل هایی مثل آنرG610، 4c و P8 اســتفاده می کرده اند. LG با اختلافی فاحش در رتبه سوم قرار دارد و سهمش از موبایل های روشن بین هفت تا هشت درصد است.
سونی، لنوو و نوکیا نیز هرکدام با یک درصد سهم در رتبه های دیگر قرار دارند. برای اینکه حساب کار دستتان بیاید، بهتر است بدانید داریم درباره زمانی حرف می زنیم که دلار را با نرخ چهار هــزار و 490 تومان خریداری و نهایتا با نرخ چهار هزار و 500 تومان می فروختند. در بازار موبایل میشد آیفون X با ظرفیت 256 گیگابایت را حدود هفت میلیون تومان خرید. شما هم حس می کنید ماجرا مال هزار سال پیش است؟
سهم برندهای موبایل از بازار ایران در اوج گرانی دلار
پاییز ســال 97 ،دلار کار خود را کرده و انگار از پشت دشنه‌ای توی گرده همه مان فرو رفته است. تابلو صرافی ها ناجوان مردانه عدد 20 هزار تومان را به نمایش می گذارد. تاثیر منفی این اتفاق را می توان در بازار موبایل به شدت مشاهده کرد. به عنوان مثال قیمت آیفون های مدل 2018 که آن زمان تازه وارد به حساب می آمدند، در بازار به 30 تا 40 میلیون تومان می رسد. در آن زمان هنوز این امکان وجود داشت که به جای خرید آیفون max XS یک دســتگاه پراید خرید.
قیمت گلکسی S9 سامسونگ به 12 میلیون می رسد و برای خرید گلکسی نوت 9 باید 16 میلیون پول می دادید. با این وجود بررســی گزارش فصلی کافه بازار نشان می دهد سهم سامسونگ در پاییز 97 افزایش پیدا کرده و از 52 درصد به حدود 61 درصد می رسد. نکته مهمی که در این مورد وجود دارد؛ اگر گزارش کافه بازار را دقیقتر بررسی کنیم متوجه میشویم بخش قابل توجهی از سهم بازار سامسونگ به گوشی های میانرده، ارزان قیمت و عمدتا قدیمی تعلــق دارد. بهعنوان مثــال گلکسی J5 و J7 که به ترتیــب ســهم 11 و 10 درصدی دارند در ســال 94 معرفی شده اند، اما پس از گذشت چیزی حدود سه سال هنوز کار می کنند.
موبایل هایی مثل A5، A3 و A7 نیز که سروکله شــان در پاییز 93 آفتابی شــده بود، پس از حدود چهار سال همچنان سهم زیادی در بین موبایل های مورد استفاده کاربران دارند. اوضاع بــرای بقیــه تولیدکننده ها خوب نیســت. هــوآوی با یک عقب نشــینی کاملا مشهود ســهم خود از بازار را معادل 22 درصد می بیند اگرچه همچنان در جایــگاه دوم محبوب ترین برند موبایل ایران جا دارد. فاجعه بزرگ برای LG رخ داده اســت؛ آنها در پاییز سال 97 نصف سهم بازار خود را از دست داده اند و از هشت درصد به حدود چهار درصد رسیده اند.
پیدا کردن گوشی هایی با برند LG در بازار سخت و تقریبا غیرممکن است؛ انگار تخمشان را ملخ خورده. گزارش کافه بازار همچنین نشــان می دهد در پاییز سال 97 ،سهم گوشی های برند سونی از یک درصد سهم به 3.8 درصد افزایش پیدا کرده و محبوبیت Lenovo و HTC به ترتیب معادل 2.6 درصد و 1.8 درصد است. چیزی که در پاییز ســال 97 جلب توجه می کند. جایگاهی است که برند شــیائومی برای خود دست و پا کرده. آن ها هنوز تازه وارد به حســاب می آمده اند خیلی ها اعتقــاد دارند نباید زیاد جدی گرفته شوند، اما شــیائومی با تکیه بر عرضه موبایل هایی ارزان قیمت مثل ردمی 5A می توانند با سبقت گرفتن از برندهایی مثل نوکیا و Asus ،برای اولین بار سهمی معادل هفت دهم درصد از بازار موبایل ایران را به خود اختصاص دهند.
سهم برندهای موبایل از بازار ایران بعد از عقب نشینی دلار
تابســتان 98 بعضی ها می گویند دلار ارزان شــده، اما منظورشان این است که تصمیم گرفته از 20 هزار تومان کوتاه بیاید. روی تابلو صرافی ها می توان عدد 11 و 12 هزار تومان را دید با این حال موبایل فروش ها خیلی مشتاق ارزان کردن گوشی هایشان نیستند. اگر قصد داشــتید در مردادماه 97 ســمت موبایل های پرچمدار سامسونگ بروید، باید برای S10 پلاس بودجــه ای بین 9 میلیون و 510 هزار تومان تا 13 میلیون و 999 هزار تومان کنار می گذاشــتید.
S10 معمولی بین هشــت میلیون و 100 هزار تومان تــا 10 میلیون و 400 هزار تومان فروخته می شد. در نتیجه شاهد ورود گوشی های جدیدی هســتیم که به عنوان موبایلی میان رده امکانات زیادی در اختیار کاربر خود می گذارنــد. مثل خانواده گلکســی A و M در سامسونگ، گوشــی های ســری Lite در برند هواوی و البته کلی موبایل شــیائومی. تقریبا تمام برندهای موبایــل تلاش می کنند با عرضه تلفن همراه دو، سه میلیونی یا نهایتا چهار، پنج میلیون تومانی در بازار حضور داشته باشند.
گزارش فصلی کافه بازار اولین نشانه های جدی و ملموس تغییر بازار موبایل ایران را در تابستان 98 ثبت کرده است. اگر چه سامسونگ به لطف همان گوشی های مدل ســال 94 مثل گلکسی J5، J2، J1 و J7 ســهم خود را حفظ کرده و با 63 درصد در رتبه اول است، اما هواوی دیگر قادر نیست به اندازه روزهای قبل از گرانی دلار در بازار محبوب باشد؛ البته وضع آنها در مقایســه با پاییز 97 خیلی فرق نکرده و با سهم 22 درصدی در جایگاه دوم قرار دارند.
الجی همچنان در حال محو شــدن است؛ آنها یک درصد دیگر از سهم خود را از دست رفته می بینند و حالا تنها سه درصد از بازار سهم دارند. Lenovo با چنگ و دندان تلاش کرده جایگاه خود را با سهم 2.5 درصدی حفظ کند، اما سهم سونی از 3.8 درصد به 1.7 درصد می رسد. Asus برای اولین بار حساب خود را جدا می کند و 88صدم درصد از سهم بازار را در اختیار می گیرد.
اوضاع شیائومی در مقایسه با تابستان باز هم بهبود پیدا کرده است؛ آنها سهم خود را به حدود یک درصد رسانده اند. نوکیا متوجه این مسئله شده و خودش را تا بیخ گوش رقیب می رساند. هر دوی آنها بر سر تولید و عرضه گوشی های نسبتا ارزان قیمت می جنگند و اوضاع بازار به شکلی است که هیچکس گوشــی موبایل تازه نمی خرد مگر ارزان باشد.
سهم برندهای موبایل از بازار ایران بعد از تثبیت قیمت دلار
قیمت دلار پاییز 98 را با نرخ 11 هزار تومان شروع می کند، اما در ادامه خیلی آرام و خزنده دوباره تا 13 هزار تومان پیش می رود. دوره موبایل هایی با دوربین های دوگانه و سه گانه و پنج گانه است و تقریبا در بالای صفحه نمایش تمام گوشی ها می توان فرو رفتگی معروف با ناچ اسکرین را دید، دیگر قابلیت شارژ سریع یک ویژگی هیجان انگیز برای سوزاندن دل مردم عادی نیست و از همه مهمتر اینکه قیمت ها با انتشار هر خبر و شــایعه ای تغییر نمی کند.
سامسونگ همچنان گوشــی های ارزان قیمت زیادی تولید و به بــازار عرضه می کند و گزارش فصلی کافه بازار نشــان می دهد سهم آنها از گوشی های روشن و مشغول به کار که صاحبانشان به دانلود برنامه و بازی های موبایلی ادامه می دهند حدود 62 درصد است. نگاهی دقیق به این گزارش نشان می دهد در میان این گوشی ها می توان چیزی مثل گلکسی J1 ACE که در مهرماه ســال 94 تولید شده یا گلکسی گرند پرایم پلاس که تاریخ تولید آن به آبان 95 برمی گردد را هم پیدا کرد.
تقریبا نصف ســهم 62 درصدی برند سامسونگ را چنین موبایل هایی تشکیل می دهند. در پاییز امسال هوآوی تلاش کرده با معرفــی کلی موبایل اقتصادی ارزان قیمــت همان راهی را برود که سامسونگ پیش از این و سال ها قبل رفته، اما سهم آن ها آرام آرام در حال کاهش اســت و به 21 درصد رسیده. جایگاه دوم به هرحال هنوز مال هوآوی اســت. گزارش فصلی کافه بازار نشان می دهد آب رفتن سهم الجی ادامه دارد. اگر به بازار بروید متوجه می شوید آن ها دیگر رسما موبایل فروشی را کنار گذاشته اند و همین سهم سه درصدی فعلی هم مال گوشی هایی است که قبال فروخته بودند. سونی که مدت هاســت در ایران بازار فروش ندارد دقیقا به اندازه الجی سهم دارد.
Asus بعد از تجربه 88صدم درصدی در تابستان 98 حالا در پاییز ســهم خود را به دو درصد افزایش داده است. گزارش پاییز کافه بازار همچنین تداوم روند تقویت برندهای شیائومی و نوکیا را تایید می کند. نوکیا که از هیچ شروع کرده بود سهم خود را در تابســتان به یک درصد رســانده، اما در پاییز این سهم به دو درصد افزایش پیدا کرده است. آیا می توان این مسئله را نشانه ای برای بیدار شدن غول خفته در نظر گرفت؟ احتمالا نه.
تبلیغات آن ها بیشتر روی فروش موبایل های ارزان با امکان دریافت به روزرسانی سریع سیستم عامل متمرکز است و هر بار که پایشان را از محدوده قیمت سه چهار میلیون تومان بیرون بگذارند، بدجوری شکست می خورند. این مورد در مورد شــیائومی هم صادق است. آن ها در زمستان 96 یک اســم غریبه به حساب می آمدند، ولی در پاییز 97 به سهم هفت دهم درصدی رسیدند. تابستان 98 اوضاع برای شان بهتر شد تا سهم شان به یک درصد برسد.
آخرین گزارش فصلی کافه بازار نشان می دهد سهم شیائومی از بازار موبایل ایران در پاییز 98 به عدد دو درصد رسیده است. درست مثل نوکیا بله! این عدد بزرگ نیست و حتی در مقایسه با سهم 62 درصدی سامسونگ و سهم 21 درصدی هوآوی شاید اصلا به چشم نیاید، اما با توجه به خارج شــدن LG از دور رقابت به نظر می رسد می توانیم تا چند وقت دیگر یکی از آن ها را سومین فروشنده بزرگ موبایل در بازار ایران بدانیم.