بزرگنمايي:

سیاست و بازاریابی - شهرنوشت: در روزهایی که مردم به در خانه ماندن برای ایمن بودن در برابر ویروس کرونا دعوت می شوند، حدود 11 هزار معتاد و تعداد زیادی زندانی در خیابانها رها شده اند که بسیاری از آنها بی خانمان هستند. علاوه بر معضلات اجتماعی و روانی که حضور آنها می تواند ایجاد کند، این افراد می توانند سبب شیوع این بیماری نیز شوند. تعطیلی مراکز پذیرش معتادان طبق دستور ستاد ملی مقابله با کرونا که ریاست آن با وزیر بهداشت است، مشکلات زیادی را برای شهرداری تهران به وجود آورده است.

جعبه استوانه ای شکل را پر از کاغذ پاره کرد و آتش زد و با کوله ای که همه دارایی اش بود به سمت دوستانش که کمی آنطرف تر نزدیک پل چوبی جمعشان جمع بود، روانه شد. دوستانی که درهم می لولیدند اما برای سلام و احوالپرسی به هم دست نمی دادند و فقط مشت هایشان را به شیوه این روزها به هم می زدند، گویی کرونا سبک زندگی آنها را نیز تغییر داده است. کرونا آزادی و محدودیت را برای این معتادان، توامان به ارمغان آورده ؛ آزادی از مراکز بازپروری و گشتهای مراکز ماده 16 و نبود محدودیت درداشتن ارتباط و نوع مصرف مواد .
دستفروشان معتاد بود یا مالخر و فروشنده های مواد، معلوم نیست. از آن دور با صدای دورگه بعد از مصرف مواد می گوید:« اگر از بچه های نیروی انتظامی هستید هر چه سریعتر بساط این افراد معلوم الحال را از پیاده رو ها جمع کنید» گویی می خواهد خود را از آنها جدا کند .
بساطشان پهن است. خنزر پنزرهایشان را روی زمین بساط کرده اند، کیپ به کیپ هم. هرچه دستشان می آید می فروشند. موبایل کهنه، عروسک، دمپایی، سی دی، اسباب بازی، کفش و لباسهای کهنه و حتی شیرآلات مستعمل که ثمره دله دزدی هایشان از خانه های اطراف است .
مسئول کنترل کارت ایستگاه بی آرتی میدان امام حسین، تاریکی و نبود روشنایی کافی و حتی پل عابر پیاده را یکی از دلایل تجمع معتادان و دستفروش های اجناس سرقتی عنوان کرد و گفت: «حتی روی پل عابر هم امنیت لازم برای تردد شهروندان وجود ندارد و چند ساعت بعد از تاریکی هوا مسیر پل عابر مکان تجمع این افراد برای مصرف مواد می شود.»
نزدیک فروشگاه قدس مغازه های لباس فروشی مردانه کنار بساط معتادان باز هستند. آرش به همراه پدرش مغازه را اداره می کند. او از بی پاسخ ماندن درخواست هایش برای رسیدگی به این وضعیت از طرف نیروی انتظامی گلایه می کند و با لحنی آرام و ناراحت می گوید: «چندین بار به پلیس و ستاد مبارزه با مواد مخدر و شهرداری زنگ زدیم ولی به جز نیروهای انضباط شهری شهرداری که تا قبل از تاریکی هوا فضا را کنترل می کنند از بقیه خبری نشد .»
پدرش وقتی حرفها را می شنود، با حالتی معترض و صدایی بلندتر از آرش می گوید: « نمی دانیم باید نگران سلامتی خود باشیم یا کم شدن فروشمان. از یک طرف معتادانی که جلو مغازه بساط کردند و کرونا و انواع بیماری ها و ناامنی ما را تهدید می کند، از طرفی خانواده ها جرات نمی کنند برای خرید وارد این محدوده شوند. کسی هم پاسخگوی اعتراض و پیگیری های ما نیست.» در همین حین دعوایی بین معتادان درگرفت که صحبت های آرش و پدرش را قطع کرد .
پرس و جو از چند کسبه دیگر مشخص کرد که بساط رنگ به رنگ معتادان متجاهر تا سحرگاهان پهن است و قبل از روشن شدن هوا برای خواب به جایی نزدیک میدان سپاه می روند .
شاید دلیل مسئولان مربوطه درباره مدارا با این افراد در شرایط شیوع کرونا از طرف مردم پذیرفته شود اما ادامه این روند در روزهایی که کسب و کارها دوباره رونق گرفته و مغازه ها باز شدند، می تواند به ناهنجاری های اجتماعی و شیوع بیماری ها بیشتر دامن بزند. ضمن اینکه در میان این معتادان متجاهر، افرادی دیده می شوند که نشانی از اعتیاد در آنها وجود ندارد و به مالخری و ساقیگری مشغولند .
ساخت و افتتاح دیگر خروجی متروی امام حسین(ع) از کنار فروشگاه قدس و سه راه نارمک می تواند باعث تردد بیشتر شهروندان و جلوگیری از بساط معتادان و موادفروشان و در نتیجه امنیت بیشتر محدوده شود .
آنچه رخ داده است
در حالی که ستاد مبارزه با مواد مخدر و نیروی انتظامی جمع آوری و انتقال معتادان متجاهر به مراکز بازپروری را تا پیش از شیوع کرونا انجام می داد، تعطیلی مراکز پذیرش معتادان و آزاد کردن بسیاری از این افراد توسط سبب شده که بیش از 11 هزار معتاد در خیابان های تهران رها شوند .
همین مسئله باعث شد که شهر پر از معتادانی شود که در ملأ عام و بدون ترس از هیچ ماموری مواد مخدر مصرف می کنند، اجناس دست دوم احتمالا دزدی را بساط می کنند و نگرانی شهروندان را موجب می شوند .
مسئله ای که باعث اعتراض به شهرداری ها به عنوان مسئول رفع خطر از معابر و خیابان ها و ایمن سازی تردد شهروندان شد. این در حالی است که طبق قانون، شهرداری وظیفه و اختیاری درباره جمع آوری و ساماندهی معتادان ندارد .
گرمخانه های زیر نظر شهرداری نیز تنها به افراد بی سرپناه در طول شب خدمات رسانی می کنند. ضمن اینکه ظرفیت گرمخانه ها نیز بسیار محدود است .
با شروع دوباره کسب و کار و بازگشایی مغازه ها و افزایش تردد شهروندان خطر حضور معتادان در فضاهای شهری نیز افزایش پیدا کرده که می تواند مشکلاتی را برای امنیت شهر ایجاد کند .
بنابراین برای مشخص شدن تکلیف معتادان متجاهر و حل مشکلات ناشی از تجمعشان در خیابان ها باید منتظر اقدام نهادهای مسئولی مانند بهزیستی و ستاد مبارزه با مواد مخدر ماند .
دو مرکز 15 و 16 زیر نظر ستاد مبارزه با مواد مخدر وظیفه نگهداری معتادان در ایران را بر عهده دارند. مراکز 15 به آن دسته از معتادان خدمات می دهند که خودشان خواستار ترک اعتیاد و درمان هستند اما مراکز 16 آن معتادانی هستند که توسط نیروی انتظامی و با حکم قضایی دستگیر و برای درمان به این مراکز اعزام می شوند. با شیوع کرونا به توصیه وزارت بهداشت ضمن توقف پذیرش نسبت به تعدیل و آزادسازی معتادان این مراکز اقدام شد .
خبرنگار: علی سی پی