داستان برند نیسان؛ دومین خودروساز بزرگ ژاپن اخبار بزرگنمايي: سیاست و بازاریابی - در گروه خودروسازان ژاپنی، مثلث تویوتا، هوندا و نیسان با فروش بسیار بالا در بازار جهانی میدرخشند. امروزه نیسان به واسطهی ادغام با رنو فرانسه، نمونهای از یک خودروساز بزرگ با ترکیب مدیریت و مهندسی ملیتهای گوناگون است.برای مردم ایران، نیسان با عنوان سازندهی خودروهای قدرتمند و مخصوص طبیعتگردی شناخته شود. بیشترین واردات این برند به کشور ما، طی دههی 70 خورشیدی با خودروهای پاترول و پیکاپ انجام شد که البته، در گروه مدلهای مناسب برای سفرهای خارج جاده (آفرود) قرار میگرفتند. کمی بعد، رونیز هم به خط مونتاژ پارس خودرو (زیرمجموعهی امروزی سایپا ) اضافه شد تا محصولی دیگر از نیسان با مشخصات یک شاسیبلند دو دیفرانسیل وارد جادههای ایران شود. دیگر محصولات نیسان در ایران که هنوز هم خریداران پرشماری دارند؛ سدان پهنپیکرماکسیما و وانت جونیور (زامیاد) هستند که هر دو، نقش مهمی در تاریخ خودروسازی ایران داشتند. ماکسیما اولین سدان لوکس مونتاژ داخل بعد از انقلاب بود که سال 1380 عرضه شد. این مدل، همچنین با عنوان قدرتمندترین و گرانترین خودروی تاریخ ایران در زمان شروع تولید، اهمیت داشت. بعد از ماکسیما، نیسان تینا (تیانا) هم برای مدتی در پارسخودرو مونتاژ شد تا تجربهی ارزشمند تولید خودروهای لوکس در کشورمان، تا سال 1392 ادامه داشته باشد. در سمت دیگر ماجرا، تقریبا تمام صنعتگران، کشاورزان و دامداران ایرانی، تجربهی استفاده از وانت نیسان جونیور را دارند. این محصول با کد Z24 اولینبار در سال 1349 وارد ایران شد و خیلی زود توسط خودروسازی زامیاد به تولید رسید. عرضهی جهانی نیسان جونیور ساخت ژاپن در سال 1361 خورشیدی به پایان رسید؛ اما این وانت تا سال 1397 در ایران تولید میشد. تا سال 1377، زامیاد Z24 با موتور ساخت ژاپن به دست مصرفکنندهی ایرانی میرسید که عملکردی رضایتبخش داشت. وانت نیسان جونیور که در کشور ما، عمدتا با رنگ آبی تولید شد؛ ظرفیت حمل استاندارد 2800 کیلوگرم دارد؛ اما بسیاری از رانندگان تا وزن 5000 کیلوگرم از قسمت بار این وانت استفاده میکنند. میتوان نیسان را مهمترین برند خودروساز ژاپنی در تاریخ ایران دانست که فراتر از تویوتا و هوندا محصولات متنوع به مردم ما و صنایع کشور عرضه کرده است. با این اوصاف، صحبت از داستان تأسیس و تاریخچهی نیسان برای علاقهمندان خودروسازی و فعالان این صنعت، جالب خواهد بود. نیسان در بازار جهانی نیسان با قدمت 85 ساله، نسبت به دیگرغولهای خودروسازی ژاپن مثل تویوتا و هوندا، قدیمیتر است. نیسان همچنین، یکی از بزرگترین شرکتهای چند ملیتی دنیا با اصالت ژاپنی محسوب میشود. این برند، بزرگترین تولیدکنندهی خودروهای تمامبرقی دنیا است و با مدل لیف (Leaf) امروزه پرفروشترین خودرو برقی دنیا را عرضه میکند. بعد از تویوتا، فولکسواگن ، جنرالموتورز، هیوندای و فورد ، امروزه نیسان در رتبهی ششم بزرگترین خودروسازان دنیا قرار دارد. مجموع تولید زیرمجموعههای نیسان و رنو و میتسوبیشی که عضوی از گروه آلیانس هستند، ردهی چهارم بزرگترین خودروسازارن دنیا را تشکیل میدهد. گروه خودروسازی نیسان با برندهای اینفیتی و داتسون بهعنوان زیرمجموعههای خود در بازار جهانی حضور دارد. اینفینتی مشابه لکسوس برای تویوتا، مدلهای لوکس و گرانتر (نسبت به محصولات استاندارد نیسان) عرضه میکند؛ درحالیکه داتسون، تولیدکنندهی محصولات اقتصای و عمدتا مناسب بازار ژاپن و شرق آسیا است. مدیران نیسان اعلام کردهاند از سال 2021، تمامی محصولات اینفینی با پیشرانهی هیبرید یا تمامالکتریکی تولید خواهند شد. دنیای اتومبیلرانی و برند نیسمو مشابه تویوتا، هوندا و مزدا، نیسان هم فعالیت گستردهای در دنیای موتوراسپرت دارد. صنعت و بخش خصوصی ژاپن، از اوایل دههی 50 میلادی به توسعهی پیستهای اتومبیلرانی و انواع مسابقات سرعت علاقهمند شدند. به همین دلیل، سراسر ژاپن در طی سال پذیرای طیف گستردهای از رقابتهای مرتبط با خودرو در کلاسهای مختلف هستند. علاوهبر این، برندهای ژاپنی مثل نیسان با هدف ارتقاء محصولات و بازاریابی، در مسابقات متنوع دنیا شرکت میکنند. نیسان GT-R LM نیسمو در مسابقات لمان 24 ساعته 2014 کلاس پروتوتایپ P1 سالها پیش از آنکه شرکت نیسمو، بهعنوان دپارتمان تخصصی زیر مجموعهی نیسان برای حضور در رقابتهای سرعت تأسیس شود، شرکت سازنده در مسابقات مختلف حضور داشت. نخستین حضور قدرتمند نیسان در دنیا موتوراسپرت به سری خودروهای R380 در سال 1967 مربوط است که به موفقیتهای چشمگیر و رکوردهای مختلف رسیدند. از آن زمان تاکنون، نیسان همچنان به تولید خودروهای پروتوتایپ مخصوص پیست، ادامه میدهد و در رقابتهای معتبر مثل IMSA و لمان حضور دارد. نسخهی جادهای از نیسان GT-R نیسمو مدل 2019 دپارتمان نیسمو (مخقف نیسان موتوراسپرت) در سال 1984 تأسیس شد. این بخش از خودروسازی نیسان، مشابه AMG زیر مجموعهی مرسدس بنز، در ابتدا هدفی جز مدیریت و توسعهی محصولات برای شرکت در مسابقات مختلف نداشت؛ اما تنها 3 سال پس از تأسیس، اقدام به عرضهی خودروهای جادهای برای فروش به عموم کرد. سال 1987، نسخهی GTS-R از نیسان اسکایلاین R31 با کیت بدنهی نیسمو و تغییراتی در تجهیزات فنی به تعداد 831 دستگاه تولید شد تا اولین محصول تجاری نیسمو در تاریخ باشد. امروزه، 7 محصول نیسان شامل GT-R، جوک، 370Z و حتی سدان اقتصادی سنترا با امکانات اختصاصی برند نیسمو تولید میشوند. تأسیس نیسان سنگ بنای شرکت نیسان، در سال 1911 زده شد. ماسوئیرو هاشیموتو در نزدیکی توکیو کارخانهای با نام کایشینشا (Kaishinsha) تأسیس کرد که بنابر اسناد تاریخی، اولین خط تولید خودرو در ژاپن محسوب میشود. اولین محصول با تکیه بر حروف ابتدای نام سرمایهگذاران این کارخانه، دن (Kenjiro Den) آیوما (Rokuro Aoyama) و تاکئوچی (Meitaro Takeuchi)، دات (DAT) نام گرفت. پیش از تأسیس نیسان، محصولات دات که بعدها داتسون نامیده شدند؛ شامل سواری و کامیونهای سبک بودند. جنگ جهانی اول، بین سالهای 1914 تا 1918، کارخانهی نوپای کایشنشا را مجبور به همکاری با نیروهای نظامی ژاپن و تولید کامیون کرد. زمینلرزهی بزرگ ژاپن در سال 1923 هم منجر به تخریب کارخانه و مانع پیشرفت آن شد. سال 1926، کایشنشا با همکاری شرکت خودروسازی جیتسویا گروه دات را تشکیل داد. محصولات این گروه تا سال 1930، با نامهای دات و لیلا (Lila) تولید میشدند. اولین خودروی استاندارد و پرفروش شرکت دات با کد تایپ 11 در سال 1931 تولید شد. این محصول، با نام داتسون بهمعنی فرزند دات فروخته میشد که مجهز به پیشرانهی 500 سیسی، قدرت 10 اسببخار داشت. پیشرانه و بسیاری از قطعات فنی داتسون تایپ 11 با خودروی انگلیسی آستین 7 مشترک بود و به ژاپن وارد میشد. یوشیسوکو آیکاوا (Yoshisuke Aikawa)، کارآفرین و مهندس ژاپنی در سال 1931 اقدام به تأسیس شرکت نیهون سانگیو (Nihon Sangyo) کرد. نام نیسان، هنگام ورود سهام کارخانه به بورس توکیو از ترکیب حروف ابتدایی نیهون و سانگیو گرفته شد. خیلی زود، سرمایهی قابل توجهی در اختیار گروه نیسان قرار گرفت و حتی شرکتهای قدرتمندی مثل هیتاچی، سهامدار آن شدند. سال 1933، مجوعهی نیسان و چند شرکت دیگر با نام گروه توباتا (TOBATA) فعالیت میکردند. کمی بعد، خودروسازی دات هم توسط گروه توباتا خریداری شد. علاقهی آیکاوا به خودروسازی، منجر به تأسیس شرکت نیسان موتور در سال 1934 شد. از آنجاکه بسیاری از اعضائ هیئت مدیرهی توبوتا، مشتاق به سرمایهگذاری در صنعت خودرو نبودند، آیکاوا نیسان موتور را حمایت میکرد و سهم خود را در آن افزایش میداد. یوشیسوکو آیکاوا، بنیانگذار نیسان، ایستاده در سمت چپ خودروی دات تایپ 11 سال 1935، کارخانهی خودروسازی نیسان در یوکوهاما ژاپن افتتاح شد تا تولیدکنندهی محصولات داتسون باشد. در همان سال، خودروهای داتسون مونتاژ نیسان به کشورهای امریکای جنوبی و شرق آسیا صادر شدند. تا سال 1945 و پایان جنگ جهانی دوم، نیسان فرصت نیافت تا خودروی مستقل تولید کند؛ چراکه تماموقت برای ارتش ژاپن، کامیون و هواپیما عرضه میکرد. بسیاری از خودروسازان ژاپن، تحت تأثیر کارخانههای امریکایی و خصوصا فورد متحول شدند. آیکاوا (بنیانگذار نیسان) هم در سال 1908 به امریکا سفر کرد تا بازدیدی از خودروسازان ایالت دیترویت داشته باشد. او معتقد بود، ژاپن به بالاترین سطح فناوری خودرو که در اختیار امریکا است، نیاز دارد. به همین دلیل، نیسان و شرکت دات که زیرمجموعهی یک گروه صنعتی بودند، رایزنی برای استخدام طراحان و مهندسان خارجی را آغاز کردند. تحول نیسان با حضور ویلیام گورهام ویلیام ریگان گورهام (William Reagan Gorham) در دوران کودکی همراه پدرش به ژاپن سفر کرده و همواره علاقهمند فرهنگ این کشور بود. پدر ویلیام، بهعنوان نمایندهی فروش لاستیک گودریچ در آسیا، سفرهای متعددی به کشورهای شرقی داشت. ویلیام گورهام پس اتمام تحصیلات دانشگاهی در سال 1911، اقدام به تأسیس یک شرکت مهندسی کرد که پیشرانههای احتراقی، شعلهافکن صنعتی و قایق موتوری میساخت. سال 1918 و زمانیکه جنگ جهانی اول شعلهور بود؛ ویلیام گورهام امریکایی با خانوادهاش به ژاپن مهاجرت کرد. او به دعوت یک سرمایهگذار ژاپنی برای فعالیت در کارخانهی تولید ماشینآلات کشاورزی به شرق آسیا آمد؛ اما خیلی زود وارد عرصهی طراحی خودرو شد. لیلا بهعنوان یکی از نخستین مدلهای ساخت شرکت دات، توسط گورهام طراحی شده بود. او تا سال 1937 در خدمت دات و نیسان بود تا وظیفهی انتقال فناوری خودروسازی امریکا به ژاپن را انجام دهد. ویلیام گورهام به دلیل ارایهی خدمات مهندسی به صنعت ژاپن و قبول شهروندی این کشور در سال 1941، مورد احترام مردم ژاپن است. دیوید هالبراستریم ، تاریخنویس امریکایی در بارهی نقش گورهام در شکلگیری نیسان میگوید: از نظر فنی و مهندس، ولیام گورهام بنیانگذار واقعی نیسان است. امروز مهندسان جوان شاغل در شرک نیسان که هرگز گورهام را ندیدهاند؛ او را میستایند و تمامی خدمات او را با جزئیات کامل شرح میدهند. دههی 1950 داتسون از سال 1934 قرارداد همکاری با آستین انگلستان داشت تا خودروهای این برند را تولید کند. سال 1952، نیسان هم وارد مذاکره با آستین شد و با شرط تولید تمامی قطعات در ژاپن، محصولات آستین را تولید کرد. قرارداد نیسان و آستین، به طرف ژاپنی اجازهی استفاده از طرحهای فنی و مهندسی برند انگلیسی را میداد که در نهایت، منجر به تولید اولین پیشرانهی نیسان در سال 1955 شد. اولین محصول نیسان که تمامی قطعات آن ساخت ژاپن بود، سال 1955 تولید شد. آستین A50 کاملا مشابه نمونهی ساخت انگلیس، مجهز به پیشرانهی 1.5 لیتری 50 اسببخار بود که در زمان 28 ثانیه به سرعت 100 کیلومتربرساعت میرسید و میانگین مصرف سوخت 10 لیتر در 100 کیلومتر فراهم میکرد. تا سال 1959 و اتمام قرارداد همکاری آستین و نیسان، حدود 21 هزار دستگاه A50 در ژاپن تولید شد. اعتصاب کارکنان و جنبشهای گارگری بین سالهای 1950 تا 1953، جنگ داخلی کره بین نیروهای شمالی و جنوبی جریان داشت. امریکا بهعنوان کشوری مخالف توسعهی کومونیسم از کره جنوبی حمایت میکرد تا در مقابل ارتش کره شمالی (طرفدار کومونیسم) پیروز شود. در آن زمان، شرکت نیسان یکی از مهمترین برندهای ژاپنی بود که برای ارتش امریکا و کره جنوبی، خودروهای نظامی تولید میکرد. با اتمام جنگ کره، احساسات غربگرایانه و ضد کومونیستی در ژاپن تقویت شد. اتحادیههای کارگری قدرت گرفتند و کارکنان کارخانهها در اعتراض به شرایط کاری اعتصاب کردند. خودروسازی نیسان در سال 1953، ضربهی سختی از اعتراضات کارگری دید و حدود 100 روز تعطیل بود. در نهایت طی مذاکرات رهبران جنبش کارگری و مدیران نیسان، تغییراتی در شرایط کاری شرکت ایجاد شد. نمایندهی کارگران در مذاکره با نیسان، شیوجی ایچیرو (Shioji Ichiro) بود که بعدها به سمت ریاست اتحادیهی کارکنان صنعت خودروسازی ژاپن رسید و تبدیل به شخصیتی تاریخی در جنبش کارگری این کشور شد. معرفی اولین اسکایلاین برخلاف مدل امروزی اسکایلاین که خودرویی اسپرت و جوانپسند محسوب میشود؛ نخستین محصول با این نام در کلاس لوکس و مخصوص صادرات بود. بهار 1957، اولین نیسان اسکایلاین با بدنهی 4در صندوقدار رونمایی شد. نمای ظاهری، کاملا الهامگرفته از شورولت بلایر بود اما بدنهای کوچکتر و پیشرانهای ضعیفتر داشت. موتور 1.5 لیتری نیسان روی این خودروی 1300 کیلوگرمی نصب شد که نهایت سرعت 140 کیلومتربرساعت فراهم میکند. تا سال 1964 تعداد 34 هزار دستگاه اسکایلاین در تیپهای مختلف 2در و 4در تولید شد. دههی 1960 و توسعهی نیسان بهعنوان غول خودروسازی سال 1959 اولین کارخانهی خارج از ژاپن نیسان در تایوان شروع به کار کرد. چند ماه بعد در سال 1960، نمایندگی فروش نیسان در امریکا نیز شروع به کار کرد. با اتمام همکاری بین نیسان و آستین، فعالیت مشترک با شرکت ژاپنی پرینس (Prince Motor) گسترش یافت. پرینس موتور در سال 1947 تأسیس شد تا تولیدکنندهی پیشرانههای هواپیما و خودرو باشد. این شرکت، سال 1952 وارد همکاری با نیسان شد و در نهایت، سال 1966 به مالکیت نیسان درآمد. به جهت توانایی شرکت پرینس در مهندسی پیشرانه و ساخت هواپیما، شرایط فنی و آیرودینامیک خودروهای نیسان متحول شد. بعد از اسکایلاین که اولین محصول پرفروش نیسان طی همکاری با پرینس بود؛ خودروهای گلوریا به خط تولید اضافه شدند. با عرضهی موفق نسل اول گلوریا طی سالهای 1960 تا 1963، مدل جدید با کد S40 وارد بازار شد. طراحی این محصول هم، تحت تأثیر خودروهای امریکایی، خصوصا محصولات بیوک بود. اولین پیشرانهی 6 سیلندر ساخت ژاپن، سال 1963 روی گلوریا سوپر 6 نصب شد. حضور نیسان در المپیک توکیو نیسان بیش از دیگر خودروسازان ژاپن، نسبت به برگزاری المپیک تابستانی توکیو 1964 حساسیت نشان داد. این برند، بسیاری از محصولات خود را به خیابانهای توکیو آورد و حتی ساختمانهایی اجاره کرد تا خودروهای نیسان و داتسون را نمایش دهد. پرینس R380 مدل مخصوص مسابقه بود که توجه بازدیدکنندگان را در حاشیهی المپیک تابستانی 1964 توکیو جلب کرد. این خودروی اسپرت که در ظاهر، شباهت زیادی به محصولات همکلاس ساخت انگلیس و ایتالیا داشت؛ برای شرکت در مسابقات جایزه بزرگ ژاپن طراحی شده بود. اولین نسخه، با پیشرانهی 6 سیلندر نیسان G-7 نتوانست برتر از پورشه 904 ظاهر شود. در آن زمان، هدف مهندسان نیسان و پرینس متمرکز بر شکست خودروهای پورشه در رقابتهای ژاپن بود. در نهایت، نسخهی جدید R380 در سال 1966 توانست پورشه 906 را مغلوب کند و قهرمان جایزه بزرگ ژاپن در پیست فوجی شود. این محصول با قدرت 220 اسببخار و سرعت 320 کیلومتربرساعت، سریعترین خودروی ژاپنی در زمان خود بود. ابرخودروهای R381 و R382 امروزه به خودروهای اسپرت که بیش از 1000 اسببخار قدرت داشته باشند، ابرخودرو میگویند. هرچند که استفاده از این نام، پیچیدگیهایی دارد و فاقد یک تعریف جهانی است؛ توضیحی کوتاه بر یک خودرو با برتریهای فنی قابلتوجه نسبت به نمونههای معمولی محسوب میشود. خودروی مسابقهای نیسان R382 ساخت 1969 پس از تولید موفق R380 و افتخارات آن در مسابقات اتومبیلرانی دههی 60 میلادی، مدلهای پیشرفتهتر با کدهای R381 و R382 نیز تولید شدند که بسیار قدرتمندتر و سریعتر بودند. سال 1968، نیسان R381 با پیشرانهی 8 سیلندر 5.5 لیتری ساخت شورولت توانست به قدرت 450 اسببخار برسد و در مسابقات مختلف پورشه 910 را شکست دهد. سال بعد، R382 معرفی شد که مجهز به پیشرانهی 12 سیلندر 6 لیتری ساخت پرینس ژاپن با قدرت 600 اسببخار بود. نسل سوم گلوریا؛ خیز نیسان برای بازار سدانهای لوکس الگوبرداری نیسان از محصولات امریکایی با نسل سوم گلوریا به اوج رسید. برند ژاپنی، سودای حضور در غرب و ارائه یک سدان لوکس برای امریکا داشت. به همین دلیل، نسل سوم نیسان گلوریا با الهام از مدل 1965 کادیلاک ده ویل ( Cadillac Sedan de Ville) تولید شد. این خودرو، مورد توجه خانوادهی امپراتوری ژاپن قرار گرفت؛ اما موفقیت چندانی در بازار جهانی نداشت. دههی 1970 و حضور قدرتمند نیسان در بازار جهانی علاوهبر آسیا، بازار امریکا هم در سالهای 1970 به جولانگاه خودروهای ژاپنی تبدیل شد. زمانیکه رانندگان مدلهای پرمصرف و پهنپیکر امریکایی با بحران نفتی سال 1973 و افزایش چشمگیر قیمت بنزین مواجه شدند؛ ارزش محصولات ساخت ژاپن برای مردم دنیا و خصوصا کشورهای غربی، آشکار شد. نسل اول نیسان سانی (Sunny)، بین سالهای 1966 تا 1969 تولید شده بود؛ اما با شروع بحران نفت در اواسط دههی 1970 مورد توجه قرار گرفت. نسلهای دوم وسوم نیسان سانی در کنار تویوتا کورولا و هوندا سیویک، نمونههایی از یک خودروی خانوادگی ساخت ژاپن با قیمت و هزینهی نگهداری پایین بودند. سانی با بدنههای 2در، 4در، استیشن واگن و حتی وانت در بازار جهانی حضور داشت. تولد سری Z و فیرلیدی؛ اسپرت پرفروش نیسان سال 1969، نیسان فیرلیدی (Fairlady) با کد مدل Z رونمایی شد. این خودرو در بعضی بازارها با برند داتسون و کد 240Z حضور داشت. نسخهی 1369، نسل اول نیسان Z محسوب میشود که امروزه با نسل ششم و کد 370Z درحال تولید است. نام فیرلیدی بهمعنی بانوی زیبا یا دختر جذاب، اولینبار در نمایش تئاتر "بانوی زیبای من" استفاده شد. فیلم سینمایی به همین نام نیز در سال 1964 با فروش جهانی بسیار خوب، مورد توجه قرار گرفت. در جریان برگزاری المپیک تابستانی توکیو 1964هم، نیسان اقدام به برگزاری پویش تبلیغاتی برای اهدای جایزه به زیباترین خانمها ( Nissan Miss Fairladys) در نمایشگاههای خود کرد. نسل اول نیسان فیرلیدی از 1969 تا 1978 با سه مدل 240Z، 260Z و 280Z تولید شد. این محصول، با ظاهری الهامگرفته از محصولات جگوار ، یک خودروی 2در کوپه با ظرفیت 4 سرنشین بود که حتی در ارزانترین نسخه با پیشرانهی 2 لیتری و 130 اسببخار، محبوبیت زیادی داشت. خیلی زود، پیشرانههای 2.4، 2.6 و 2.8 لیتری هم به خط تولید نیسان فیرلیدی اضافه شدند. مدل 2.6 لیتری بهعنوان یکی از پرفروشترین نسخهها، 160 اسببخار قدرت و 213 نیوتنمتر گشتاور داشت تا در مزان 8 ثانیه به سرعت 100 کیلومتربرساعت برسد و نهایت سرعت 200 کیلومتربرساعت فراهم کند. این خودرو با وزن خالص 1350 کیلوگرم و میانگین مصرف سوخت 10 لیتر در 100 کیلومتر، یکی از بهترین مدلهای اسپرت دنیا در دههی 70 میلادی بود. تولید اولین پیشرانهی توربوشارژ ژاپن نیسان در سال 1979 توانست به جمع تولیدکنندگان پیشرانههای توربوشارژ جهان بپیوندد و نخستین برند ژاپن در این صنعت باشد. نسل ششم گلوریا که سال 1979 رونمایی شد، نخستین سدان لوکس ژاپنی برای حضور در بازار جهانی بود. طراحی این خودرو با ظاهر شبیه به بیوک سنچوری ( Buick Century) ضمن همکاری پینین فارینا انجام شد. پیشرانههای مختلف بنزینی و دیزل، با جعبهدندهی دستی یا خودکار، روی گلوریا 430 نصب شدند؛ اما نخستین موتور توربوشارژ ساخت ژاپن با حجم 2 لیتر و قدرت 250 اسببخار، منجر به موفقیت این خودرو در بازار امریکا شد. دههی 1980 و شکوفایی نیسان با اختراعات جدید علاوهبر خودروهای عامهپسند و اسپرت، نیسان با ارائهی ابتکارات تازه و فناوریهای مدرن در صنعت خودوسازی مشهور است. برند ژاپنی از سالهای 1980 سرمایهگذاری خود در دپارتمانهای تحقیق و توسعه (R&B) را افزایش داد که در نتیجهی آن، اختراعات جالبی ظهور کردند. خودروهای مینیون، با ظهور وانتها از اوایل قرن بیستم متولد شدند؛ اما تا اوایل دههی 80 میلادی مورد توجه خودروسازان دنیا نبودند. نیسان با معرفی M10 در سال 1982، سبک جدیدی از خودروهای کوچک شهری معرفی کرد که ترکیبی از یک هاچبک اقتصادی و استیشن واگن محسوب میشدند. مهمترین ابتکار نیسان برای M10، حذف ستون دوم (B-pillar) بود که به لطف درهای کشویی عقب، ورود و خروج سرنشینان یا حمل بار را ساده میکرد. این سبک خودروها هنوز هم در ژاپن و کشورهای شرق آسیا که پرترافیک هستند، فروش بالایی دارد. یکی از ابتکارات جالب نیسان که امروزه در بسیاری خودروهای دنیا وجود دارد، آینه بغل برقی است. سال 1984، برای اولینبار موتورهای برقی کوچک برای جمعشدن آینه بغل در نیسان لائورل (Laurel) نصب شد و مورد توجه قرار گرفت. رانندهی این خودروی لوکس میتوانست از داخل کابین، آینه بغلها را تنظیم یا جمع کند. اسکایلاین R31؛ برترین خودروی اسپرت ژاپن در دهه 80 تا پیش از ظهور نیسان اسکایلاین R31 در سال 1985، ژاپن با عنوان سازندهی خودروهای اسپرت و قدرتمند، جدی گرفته نمیشد. پیشتر تویوتا با 2000GT در 1967 برای کسب شهرت در این کلاس تلاش کرده بود و البته فیرلیدی (نیسان Z) هم فروش خوبی در دنیا داشت؛ اما هیچکدام نمیتوانستند در مقابل رقبای آلمانی، حرفی برای گفتن داشته باشند. اسکایلاین R31 از پیشرانههای RB نیسان استفاده میکرد به دلیل استفاده از پوشش قرمز در قسمت سرسیلندر، ردتاپ (Red Top) نامیده میشدند. در مجموع، اسکایلاین R31 با 8 پیشرانهی مختلف 1.8، 2 و 3 لیتر تولید شد که مهمترین آن، GTS-R با موتور 2 لیتری توربوشارژ و قدرت 210 اسببخار بود که حدود 6.5 ثانیه پس از شروع حرکت به سرعت 100 کیلومتربرساعت میرسید. نسخههایی از این مدل برای اولینبار در تاریخ نیسان، مجهز به فناوری اختصاصی شرکت سازنده در سیستم فرمانپذیری چرخهای عقب (HICAS) بودند. درادامهی موفقیت R31، مدل بعدی در سال 1989 رونمایی شد. نیسان اسکایلاین R32 هم با پیشرانههای متنوع در بازار جهانی حضور داشت؛ اما با نسخهی توربوشارژ 2.6 لیتری مشهور شد. قدرتمندترین نمونه از این خودرو که کد GT-R گرفت، با قدرت 270 اسببخار همراه گشتاور 368 نیوتنمتر و سیستم 4 چرخ محرک، تنها 4.7 ثانیه بعد از شروع حرکت به سرعت 100 کیلومتربرساعت میرسید و نهایت سرعت 260 کیلومتربرساعت فراهم میکرد. دههی 1990؛ تکیه بر فناوریهای مدرن و بهبود ایمنی سالهای دههی 80 میلادی با سرمایهگذاری نیسان در دپارتمانهای تحقیق و توسعه (R&B)، نتیجهی بسیار خوبی داشت. این برند ژاپنی در آخرین دههی قرن بیستم، وابستگی ظاهری به خودروهای امریکایی را کاملا فراموش کرد و در طراحی خودرو، صاحب سبک شد. در زمینهی فنی و مهندسی هم، نیسان با عنوان ستارهی درخشان دهه 90 خودروسازی ژاپن شناخته میشد. یکی از مهمترین دستآوردهای فنی نیسان در سال 1992 رونمایی شد. جعبهدندههای CVT که امروزه پای ثابت خودروهای اقتصادی دنیا (خصوصا محصولات ساخت چین ) هستند، البته توسط نیسان اختراع نشد و قبلا بهصورت محدود روی بعضی خودروها وجود داشت؛ اما برند ژاپنی اولین شرکتی بود که چند محصول خود را مجهز به این فناوری کرد و عملکرد آن را بهبود بخشید. جعبهدندههای CVT ساخت نیسان، مشابه نمونهی خودکار عمل میکرد؛ ضمن اینکه همراهبا کاهش مصرف سوخت، ارزانتر و سبکتر بود. نیسان میکرا 1992، اولین خودروی سواری دنیا با جعبهدندهی CVT است. اوایل دههی 90 میلادی، هنوز نصب کیسهی هوا در میان خودروسازان دنیا، اجباری نبود. نیسان برای اولینبار در سال 1994، از کیسهی هوای ایمنی راننده بهعنوان یک تجهیز استاندارد در چند مدل از محصولات خود استفاده کرد. پیش از این، کیسه هوا یک سیستم ایمنی اضافی مخصوص خودروهای لوکس محسوب میشد. نیسان از سال 1992 تحقیقات خود در زمینهی باتریهای لیتیوم یون را گسترش داد. نیسان اولین خودروساز دنیا بود که استفاده از این فناوری در وسایل نقلیه را مورد توجه قرار داد. سال 1997، نسخهی تمامبرقی از ون نیسان با نام پرایر (Prairie Joy EV) به تعداد 30 دستگاه تولید شد. این محصول، بهعنوان اولین خودروی برقی دنیا با باتریهای لیتیوم یون، سالها در شمالیترین مرکز علمی دنیا، توسط بنیاد ملی اکتشافات قطب شمال استفاده شد. نیسان اولین خودروساز جهان بود که برای محصولات تولید انبوه خود از فناوری ورود بدون کلید (Keyless) استفاده کرد. با این سیستم، راننده ضمن حمل سوئیچ و نزدیک شدن به خودرو، با لمس حسگر روی دستگیره میتوانست قفلها را غیرفعال کند و وارد کابین شود. برند اینفنیتی سادهترین تعریف اینفینیتی برای نیسان، تشبیه آن به لکسوس برای تویوتا است. حدود 2 ماه پس ازافتتاح لکسوس و 3 سال بعد از آغاز فعالیت آکورا (زیرمجموعهی هوندا)، شرکت انیفینیتی بهعنوان بخشی از نیسان تأسیس شد. هدف از فعالیت این برند فرعی، عرضهی خودروهای لوکس با کیفیت و امکانات بالاتر نسبت به محصولات استاندارد نیسان، با تمرکز بر فروش در امریکا بود. اینفینیتی امروزه در 50 کشور جهان نمایندگی فروش دارد و بنابر ادعای مدیران نیسان، از سال 2021 پیشرانههای هیبریدی یا تمامبرقی را برای تمامی تولیدات خود ارایه خواهد کرد. اولین محصول اینفینیتی، Q45 نام داشت که سال 1989 به بازار امریکا رسید. لازم به توضیح است، نخستین خودروی ساخت لکسوس با کد LS400 چند ماه بعد از رونمایی Q45 تولید شد. سدان لوکس اینفینتی، مجهز به پیشرانهی 8 سیلندر 4.5 لیتری، 280 اسببخار قدرت و 400 نیوتنمتر گشتاور داشت تا بتواند در زمان 6.7 ثانیه به سرعت 100 کیلومتربرساعت برسد. موفقیت Q45 در بازار امریکا و استرالیا، فراتر از انتظار بود و تولید آن تا سال 1996 ادامه داشت. اینفینیتی QX80 مدل 2019، یکی از بزرگترین شاسیبلندهای لوکس دنیا محسوب میشود. از نظر ارزش برند و تنوع محصولات، نمیتوان اینفینیتی را با لکسوس مقایسه کرد. زیرمجموعهی نیسان در سال 2019، دارای 4 محصول سواری (غیر شاسیبلند) است که Q60، Q50، Q30 و Q70 را شامل میشود. همچنین کراساورهای QX60، QX50، QX30 و QX70 و QX80 هم در سبد اینفینیتی حضور دارند. حرف Q که امروزه در کدگذاری تمامی محصولات این برند دیده میشود؛ از فرهنگ عامه و خودروهایی به همین نام (Q Cars) گرفته شده است که اصطلاحا، مدلهای اسپرت تقویتشده با عملکرد بالا هستند. تلاش برای ساخت ابرخودرو پیشتر گفتیم که نیسان همیشه علاقهمند حضور در مسابقات سرعت بود و از سال 1967خودروهای پروتوتایپ (غیرتجاری) مخصوص پیست تولید میکرد. تقریبا تمامی محصولات نیسان از این دست، هرگز شانس تولید بهعنوان نسخهی جادهای برای عرضهی عمومی پیدا نکردند؛ اما در آخرین سالهای قرن بیستم، پروژهای تولید یک ابرخودرو براساس نمونهی پروتوتایپ مسابقهای نیسان، تا یک قدمی فروش جهانی پیش رفت. هرچند که نیسان، هرگز نتوانست مشابه تویوتا به مقام قهرمانی لمان 24 ساعته برسد، در بعضی ادوار بهعنوان یک مدعی درخشید. در سالهای 1997 و 1998، مدل R390 GT1 در رقابتهای مختلف ازجمله لمان حضور داشت. کمی بعد، مدیران نیسان تصمیم گرفتند تا از این محصول که یکی از موفقترین خودروهای ژاپنی آن زمان در مسابقات مختلف محسوب میشد؛ برای تولید یک ابرخودرو (یا سوپراسپرت قدرتمند) مناسب فروش به بازار عمومی استفاده کنند. تنها یک دستگاه از نسخهی جادهای R390 ساخته شد. این محصول آزمایشی که قرار بود با قیمتی در حدود یک میلیون دلار تولید شود؛ مجهز به پیشرانهی 3.5 لیتری همراه توربوشارژ دوگانه بود که قدرت 550 اسببخار و گشتاور 637 نیوتنمتر تولید میکرد. در آزمونهای اولیه، R390 توانست به نهایت سرعت 354 کیلومتربرساعت برسد و سرعتگیری صفر تا 100 کیلومتربرساعت 3.9 ثانیه داشته باشد. دههی 2000؛ اتحاد با رنو و انقلاب در نیسان با مدیریت کارلوس گون اواخر قرن بیستم، نیسان و بسیاری دیگر خودروسازان دنیا با کاهش فروش و مشکلات اقتصادی روبهرو شدند. نیسان بیش از هرچیز، دچار ضعف مدیریت و بازاریابی بود. بنابر آنچه کارلوس گون در کتاب مشهور خود با نام شیفت (Shift: Inside Nissan"s Historic Revival) شرح میدهد؛ در سالهای 1990 تولید خودرو در کارخانههای مختلف نیسان که سراسر دنیا را پوشش میدادند، بیش از رقبا و خصوصا برندهای ژاپنی هزینه داشت. مدیران ارشد شرکت براساس تجربه و سابقهی کار انتخاب میشدند و اکثرا دچار کهولت سن بودند؛ به همین دلیل نیروهای جوان و مستعد از سمتها بالا دور میماندند. کارلوس گون (سمت چپ تصویر)، مدیرعامل رنو در کنار یوشیکازو هاناوا، رئیس هیئت مدیره نیسان در سال 2000 نخستین اقدام مهم برای نجات نیسان، ادغام با رنو فرانسه بود. سال 1999، مذاکرات اولیه به نتیجه رسید و طی یک سال بعد، سهام طرفین به اشتراک گذاشته شد. رنو برای نجات نیسان و تزریق سرمایه به این شرکت ژاپنی، 36.8 درصد سهام آنرا خرید. نیسان هم مدتی بعد، 15 درصد از سهام رنو را خریداری کرد که در نتیجه، رنو مالک 44.4 درصد از نیسان شد. در سال 2002، معاملات سهام و سرمایهگذاریهای مشترک طرفین به مالکیت 50-50 نیسان و رنو نسبت به یکدیگر انجامید. حالا رنو و نیسان، سهامداران اصلی گروه تجاری آلیانس هستند که مالک 43 درصد از سهام میتسوبیشی و 3.1 درصد از دایملر (شرکت مادر مرسدس بنز ) است. برخلاف آنچه بسیاری از مردم دنیا باور دارند، کارلوس گون (غصن Carlos Ghosn) شخصیتی بسیار محبوب و شایستهی احترام در ژاپن است. او با مدیریت خود در بالاترین ردهی شرکت نیسان، یکی از مهمترین برندهای خودروساز ژاپن را از ورشکستگی نجات داد. در سالهای حضور گون از 2001 تا 2017، نیسان از شرکتی با بدهی 20 میلیارد دلاری به سودآوری عالی رسید. این مدیر فرانسوی-لبنانی متولد برزیل، در 5 سال بدهیهای نیسان را به صفر رساند و از سال 2002 به تناوب سودآوری شرکت را افزایش داد. در ژاپن به گون و سبک مدیریتی او، قاتل هزینهها گفته میشود. سرمایهگذاری بر شاسیبلندها و کراساورها نیسان، تویوتا و بسیاری دیگر خودروسازان ژاپنی، از حدود سالهای 1970 به ساخت خودروهای شاسیبلند مخصوص سفرهای خارج جاده توجه کردند. غالب این محصولات تا شروع قرن بیستم چندان راحت و لوکس محسوب نمیشدند، درحالیکه بهاندازهی سدانها و وانتها مورد تقاضا نبودند. بهبود شرایط اقتصادی در سالهای 2000 به بعد، شرایطی مناسب برای تولید کراساورها و شاسیبلندهای خانوادگی فراهم کرد. نسل اول از مورانو و قشقایی به ترتیب در سال 2002 و 2006 رونمایی شدند. موفقیت این خودروها در بازار جهانی، منجر به عرضهی جوک در سال 2010 شد تا مثلث کراساورهای پرفروش نیسان در 3 کلاس مختلف، تشکیل شود. این محصولات تا امروز، با نسلهای جدید همچنان در خط تولید هستند. توجه به ارزش تجاری بازار چین یکی از مهمترین اقدامات نیسان و کارلوس گون در سال 2003، افتتاح کارخانههای بزرگ در چین و خریداری سهام شرکتهای مختلف این کشور بود. نیسان با خرید 50 درصد از سهام دانگفنگ، بزرگترین برند ژاپنی فعال در چین شد. این شرایط تا امروز، همچنان ادامه دارد و نیسان، یکی از بزرگترین برندهای ژاپنی سهامدار در صنعت چین محسوب میشود. پروژهی صفر (VISION ZERO) نیسان با سرمایهگذاری در یک پروژهی تحقیقاتی که سال 2005 آغاز شد، تلاش میکند تا صدمات ناشی از تصادفات رانندگی را به صفر برساند. یکی از دستاوردهای نیسان دراین زمینه، حفاظ ایمنی (Safety Shield) است که به واسطهی حسگرها و دوربینهای پیرامون خودرو، خطر تصادف با اجسام یا عابران را کاهش میدهد. مجموعه تحقیقات نیسان در پروژهی VISION ZERO علاوهبر بهبود ایمنی خودروهای این شرکت، به پیشرفت فناوری در خودروهای خودران نیز کمک میکند. GT-R مدرن؛ بازگشت نیسان به کلاس سوپراسپرتهای عامهپسند با معرفی نسل جدید نیسان GT-R در سال 2007؛ بسیاری از معادلات صنعت خودروسازی جهان تغییر کرد. از یک سو، تواناییهای فنی این خودرو با قیمتی در حدود 90 هزار دلار، نزدیک به سوپراسپرتهای چندصد هزار دلاری بود و از سویی دیگر، ظاهری شبیه به یک کوپهی اسپرت عادی داشت. نیسان GT-R در کنار هاچبک برقی لیف، مهمترین تولیدات برند ژاپنی در قرن 21 محسوب میشوند. بین سالهای 1969 تا 1974 و 1989 تا 2002، نیسان توانسته بود با تولید نسخههای مختلف اسکایلاین GT-R خبرساز شود و نمونهای از یک کوپهی اسپرت خوشقیمت با توانایی بالا بسازد. نسل جدید این خودرو در سال 2007، به لطف پیشرانهی توربوشارژ 6 سیلندر V شکل با حجم 3.8 لیتر، قدرت 480 اسببخار و سرعتگیری صفر تا 100 کیلومتربرساعت 3.5 ثانیه فراهم میکرد. با گذشت 12 سال از رونمایی ششمین نسل GT-R، این خودرو همچنان در خط تولید نیسان قرار دارد و در مدلهای جدید با پیشرانهی 570 و 600 اسببخار (نسخهی نیسمو) در زمانی کمتر از 3 ثانیه به سرعت 100 کیلومتربرساعت میرسد. ظهور نیسان لیف؛ پرفروشترین خودروی برقی تاریخ نیسان با تولید ون برقی پرایر در سال 1997، آغازگر استفاده از باتریهای لیتیوم یون در صنعت خودروسازی بود. فروش بسیار خوب تویوتا پریوس نیز مشوق نیسان شد تا یک محصول هاچبک تمامالکتریکی برای عرضه در بازار جهانی، طراحی کند. در سال 2018، حدود 360 هزار نیسان لیف فروخته شده که 50 درصد بیشتر از تسلا مدل 3 بهعنوان نزدیکترین رقبت است. اولین نسخه از نیسان لیف، سال 2010 رونمایی شد. این خودروی برقی با پیشرانهی 110 اسببخار همراه گشتاور 280 نیوتنمتر، 10 ثانیه بعد از شروع حرکت به سرعت 100 کیلومتربرساعت میرسید و مسافتی حدود 135 تا 200 کیلومتر را در نسخههای مختلف طی میکرد. نسل دوم نیسان لیف، سال 2017 معرفی شد و به خوبی، فروش این خودرو در بازار جهانی را ادامه داد. محصول جدید از سال 2018 به دست مصرفکننده رسید؛ درحالیکه 148 اسببخار قدرت، 320 نیوتنمتر گشتاور، سرعتگیری صفر تا 100 کیلومتربرساعت 8 ثانیه و ظرفیت شارژ کافی برای حرکت تا 270 کیلومتر داشت. نسخهی ایپلاس (e+) از لیف جدید نیز سال 2019 معرفی شد تا ضمن افزایش قدرت و گشتاور پیشرانه به لطف باتریهای جدید تا مسافت 380 کیلومتر را طی کند. آستانه قیمت نیسان لیف 2019 در بازار جهانی، 30 هزار دلار است. ماجرای کارلوس گون و بحران تازه برای نیسان ناجی نیسان در قرن بیست و یکم، اواخر آبانماه 1397 به جرم فساد مالی دستگیر شد. اولین اتهام گون، عدم ارائهی اطلاعات شفاف از داراییها به بورس اوراق بهادار توکیو بود. رسانههای ژاپنی از تخلف مالی کارلوس گون و نقض قوانین این کشور سخن گفتند؛ اما در فرانسه روایت دیگری از این قضیه مطرح شد و برخی از صاحبنظران دستگیری گون را کودتای نیسان علیه رنو تعبیر کردند. هیروتو سایکاوا ، نزدیکترین فرد ژاپنی به کارلوس گون بود. او بعد از سالها همکاری با مدیر فرانسوی، نقش مهمی در دستگیری و پخش شایعات علیه کارلوس گون داشت. سایکاوا دخالت در رسوایی گون را انکار کرد و از توطئه برای بازپسگیری مدیریت خودروساز ژاپنی طفره رفت؛ اما مدیرعاملی موقت او در نیسان و نشستن روی صندلی کارلوس گون، به شایعات دامن زدند. در تاریخ 20 شهریور 98، بهدنبال تحقیقات داخلی دربارهی پرداختهای نامتعارف به سایکاوا، هیئت مدیره نیسان از سایکاوا خواست تا از سمت مدیرعاملی استعفا دهد و او نیز پذیرفت تا بحران مدیریت در نیسان، تشدید شود. چند ماه پس از دستگیری کارلوس گون، بنابر گزارش مالی نیسان که اردیبهشتماه 1397 منتشر شد؛ سود این غول خودروساز ژاپنی درمقایسهبا سال قبل، به نصف کاهش پیدا کرد. میزان سود نیسان در پایان سال مالی در مارس، 319.1 میلیارد ین (2.9 میلیارد دلار) بود که درمقایسهبا سود 746.9 میلیارد ین سال گذشته، کاهشی چشمگیر داشت. نیسان اعلام کرد سود این شرکت تا پایان سال مالی 2020، تا 170 میلیارد ین (1.5 میلیارد دلار) کاهش خواهد یافت. نیسان در آینده از مدلهای مفهومی پرتعدادی که نیسان در سالهای اخیر رونمایی کرد؛ میتوان نتیجه گرفت که برند ژاپنی علاقهمند به توسعهی خودروهای برقی است. همچنین، فناوری خودران مورد توجه نیسان خواهد بود تا روی محصولات تجاری این شرکت، ارائه شود. سیستم خودران اختصاصی نیسان با نام تجاری پروپایلوت (Pro Pilot) فعلا سطح 2 فناوری خودران را پوشش میدهد و روی خودروهایی مثل نیسان لیف، قابل سفارش است. تواناییهای فعلی فناوری پروپایلوت در آزمایشهای میدانی، کاستیهایی نسبت به سیستم اتوپایلوت تسلا دارد. جدیدترین محصول نیسان در آیندهی نزدیک، احتمالا یک کراساور برقی شبیه به مدل مفهومی IMQ است که اوایل سال 2019 رونمایی شد. نیسان در تلاش است تا پس از موفقیت لیف در بازار جهانی، پلتفرم پرفروشترین کراساور خود را با فناوری موتورهای برقی ترکیب کند. جمعه ۲۲ شهريور ۱۳۹۸ - ۲۱:۵۵:۱۷ ۷۶ بازديد سیاست و بازاریابی لینک کوتاه: https://www.siasatvabazaryabi.ir/Fa/News/89703/